نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• امیرحسین زنگانه ¹
• الهه حجازی ¹
• کیوان صالحی ²

¹ دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، تهران، ایران

² دانشیار بخش تخصصی پژوهش و سنجش؛ دانشکده روان شناسی و علوم‌تربیتی؛ دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

چکیده
با پیشرفت سریع هوش مصنوعی، آموزش عالی دستخوش تحولاتی اساسی شده است. این فناوری با ارائه ابزارهای نوآورانه و تسهیل شخصی‌سازی فرآیند یادگیری، امکان دسترسی گسترده‌تر به منابع آموزشی و بهبود کیفیت تدریس را فراهم کرده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی پذیرش و استفاده از فناوری هوش مصنوعی در میان اعضای هیئت علمی، بر اساس مدل یکپارچه پذیرش و استفاده از فناوری (UTAUT)، انجام شد. جامعه آماری شامل اعضای هیئت علمی دانشگاه تهران در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ است که از بین آن‌ها ۱۱۸ نفر به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. داده‌ها از طریق پرسش‌نامه استاندارد و متناسب‌سازی‌شده گردآوری و با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS-27 و AMOS-24 تحلیل شد. یافته‌ها نشان دادند که عملکرد مورد انتظار، تلاش مورد انتظار و تأثیر اجتماعی تأثیر مثبت و معناداری(p<0.01) بر قصد رفتاری، و همچنین بر رفتار استفاده از هوش مصنوعی از طریق قصد رفتار دارند. در مقابل، شرایط تسهیلگر و ریسک ادراک‌شده تأثیر معناداری بر پذیرش این فناوری نداشتند. تحلیل متغیرهای تعدیلگر نشان داد که جنسیت، رابطه بین ریسک ادراک‌شده و قصد استفاده را تعدیل می‌کند، به‌طوری که در میان استادان زن، ریسک ادراک‌شده تأثیر منفی و معناداری بر قصد استفاده دارد. این نتایج بر اهمیت بهبود زیرساخت‌ها، افزایش آگاهی از مزایای هوش مصنوعی، تسهیل دسترسی و کاهش نگرانی‌های مرتبط با این فناوری تأکید دارد و می‌تواند راهنمایی برای سیاست‌گذاران و مدیران آموزشی در تسهیل پذیرش و ارتقای کیفیت کاربری مبتنی بر این فناوری در آموزش عالی باشد.

کلیدواژه‌ها

• پذیرش فناوری
• هوش مصنوعی
• آموزش عالی
• مدل یکپارچه پذیرش و استفاده از فناوری
• فناوری آموزشی