انجمن فناوری آموزشی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور تهران، ایران.

2 گروه روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

در سالهای اخیر (بهخصوص در دورهی پاندومی کرونا و آموزش مجازی) یادگیری الکترونیکی توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود جلب نمودهاست. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه باورهای انگیزشی و آمادگی یادگیری الکترونیکی با میانجی گری سواد اطلاعاتی انجام شد. روش پژوهش توصیفی و جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه فرهنگیان یزد بود که از بین آنها تعداد 277 نفر به‌روش نمونه گیری طبقه‌ای درصدی انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه سواد اطلاعاتی نیک پور و همکاران (1390)، باورهای انگیزشی پنتریچ و همکاران (1991) و آمادگی ورودی یادگیرنده به دوره‌های الکترونیکی سراجی و یارمحمدی واصل (1389) استفاده شد. داده‌های پژوهش در دو سطح توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS و نرم‌افزار معادلات ساختاری PLS تحلیل شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که بین باورهای انگیزشی و آمادگی یادگیری الکترونیکی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد (05/0> p). همچنین سواد اطلاعاتی در رابطه بین باورهای انگیزشی و آمادگی یادگیری الکترونیکی نقش میانجی ایفا میکند. نتایج به‌دست آمده نشان داد افزایش انگیزه دانشجویان در محیط آموزشی تحت وب، توانمندی آنها را در کسب مهارتهای سواد اطلاعاتی افزایش داده و در نهایت باعث افزایش میزان آمادگی آنها برای یادگیری الکترونیکی میشود. از اینرو پیشنهاد میشود کارگاه‌های آموزشی در جهت تقویت باورهای انگیزشی و نیز افزایش مهارتهای سوادآموزی دانشجویان بهمنظور افزایش میزان آمادگی یادگیری الکترونیکی آنها برگزار گردد.

کلیدواژه‌ها

ابیلی، خدایار، نارنجی ثانی، فاطمه، مصطفوی، زینب السادات. (1396). بررسی ارتباط بین یادگیری خود راهبر و میزان سواد فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشجویان گروه علوم مهندسی دوره‌های یادگیری الکترونیکی مورد مطالعه: مؤسسه آموزشعالی مهر البرز، 17(1)، 35-50.
بازرگان، کاوه. (1400). رابطه آمادگی دانشجویان برای یادگیری الکترونیکی با عملکرد تحصیلی و رضایت آنان از تجربه یادگیری: موردی از برنامه تحصیلات تکمیلی، فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزشعالی، (3)، 113-141.
بستان پیرا، ذبیح‌الله، ناستی زایی، ناصر، شهرکی پور، حسن. (1397). رابطه‌ی سواد اطلاعاتی با انگیزه و پیشرفت تحصیلی دانشجویان تحصیلات تکمیلی کشاورزی و منابع طبیعی با سایر دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان، پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 8 (39)، 110-121.‌
باقرزاده همایی، مهرانگیز. (1399). تأثیر عملکرد آموزش در فضای مجازی در تعاملات یادهی و یادگیری، پژوهشنامه اورمزد، 51، 126-135.
بتول‌ی، زهرا، فهیم نیا، فاطمه، نقشینه, نادر، میرحسینی، فخرالسادات.  (1398). اثربخشی خودآموزهای آنلاین سواد اطلاعاتی بر یادگیری دانشجویان: مرور نظام‌مند، فناوری آموزش، 14(1)، 1-14.‌
پور اصغر، نصیبه، سرمدی، محمدرضا، زارع، حسین. (1397). مدل پیش‌بینی عملکرد تحصیلی دانشجویان آموزش سنتی بر اساس متغیرهای فردی باورهای انگیزشی و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی، پژوهشهای نوین روانشناختی، 49 (13)، 41-72.‌
خادمی زاده، شهناز، خلف زاده، زهرا، کوهی رستمی، منصور. (1401). بررسی ارتباط سبک یادگیری الکترونیکی و سواد رایانه‌ای با میانجیگری سواد اطلاعاتی دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز، مطالعات کتابداری و علم اطلاعات.
ربانی، زینب، یوسفی، فریده. (1391). بررسی نقش واسطه گری جهت گیری هدف در رابطه‌ی خودکارآمدی و ارزش تکلیف با انواع راهبردهای شناختی، مطالعات آموزش و یادگیری، 8 (4)، 49-80.‌
سراجی، فرهاد، یارمحمدی واصل، مسیب. (1389). تهیه و اعتباریابی ابزار سنجش آمادگی ورودی یادگیرنده به دوره‌های الکترونیکی، نشریه اندازهگیری تربیتی، 1(3)، 135-157.
سلاجقه, مهلا، حسینی شاوون، امین. (2018). نقش انگیزش در یادگیری، مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش علومپزشکی شهید صدوقی یزد، 13(2)، 172-174.‌
عباسی کسانی، حامد، حاجی زین العابدینی، محسن، رئیسی، امین (1396). آسیب‌شناسی نظام یادگیری الکترونیکی دانشگاه‌های علوم‌پزشکی براساس مدل خان، مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش علومپزشکی یزد، 12(4)، 227-239.
علی‌نژاد، مهرانگیز، سرمدی، محمدرضا، زندی، بهمن، شبیری، محمد. (1390). سطح سواد اطلاعاتی و نقش آن در فرایند آموزش یادگیری الکترونیکی دانشجویان، تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 17(2)، 337-371.‌
فراز کیش، منتظر. (1399). ارزیابی میزان آمادگی ادراکی دانشجویان برای یادگیری الکترونیکی در دانشگاه‌های ایران، فناوری آموزش، 15(1)، 101-117.‌
قدم‌پور, عزت‌اله، سرمد، زهره. (2003). نقش باورهای انگیزشی در رفتار کمک طلبی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان، روانشناسی26(7), 112-126.‌
ملکیان، فرامرز، غفاری، شایسته. (1395). نگاهی به نقش سواد اطلاعاتی در یادگیری الکترونیکی دانشجویان، دومین کنفرانس مدیریت و علوم انسانی.
واحدی، مجید. (1400). تأثیر آمادگی یادگیری الکترونیکی بر راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و تمایل رفتاری دانشجویان به یادگیری تحت وب: نقش واسطه‌ای باورهای انگیزشی، دوماهنامه علمی-پژوهشی راهبردهای آموزش در علومپزشکی، 13(2) ،133-142.
هوشنگ‌نژاد، محمود، عجم، علی‌اکبر، اعراب شیبانی، خدیجه، آذر همایون، نسرین. (1398). بررسی نقش مؤلفه‌های سواد اطلاعاتی در پذیرش یادگیری الکترونیک دانشجویان دانشکده فنی و مهندسی، مجله مدیریت اطلاعات و دانششناسی، 5 (4)، 29-40.
 
 
Almaiah, M. A. Al-Khasawneh, A & Althunibat, A. (2020). Exploring the critical challenges and factors influencing the E-learning system usage during COVID-19 pandemic. Education and information technologies25(6), 5261-5280.
Alyahyan, E & Düştegör, D. (2020). Predicting academic success in higher education: literature review and best practices. International Journal of Educational Technology in Higher Education17, 1-21.
Kaur, K & Zoraini Wati, A. (2004). An assessment of e-learning readiness at Open University Malaysia. 1017-1022.
Kong, S. C. (2009). Collaboration between school and parents to foster information literacy: Earning in the information society. Computers & Education, 52 (2), 275–282.
Maatuk, A. M. Elberkawi, E. K. Aljawarneh, S. Rashaideh, H & Alharbi, H. (2022). The COVID-19 pandemic and E-learning: challenges and opportunities from the perspective of students and instructors. Journal of Computing in Higher Education34(1), 21-38.
Mills, S. J. Yanes, M. J & Casebeer, C. M. (2009). Perceptions of distance learning among faculty of a college of education. MERLOT Journal of Online Learning and Teaching, 5(1), 19-28.
Ozer, E. A & Akgun, O. E. (2015). The effects of irrational beliefs on academic motivation and academic self-efficacy of candidate teachers of computer and instructional technologies education department. Procedia-Social and Behavioral Sciences197, 1287-1292.
Ryan, R. M & Deci, E. L. (2000). Intrinsic and extrinsic motivations: Classic definitions and new directions. Contemporary educational psychology25(1), 54-67.
Watkins, R. Leigh, D & Triner, D. (2004). Assessing readiness for e‐learning. Performance Improvement Quarterly17(4), 66-79.
Yang, Y. (2021). Does greater engagement in online general education courses lead to better academic performance? Evidence from Chinese university students. Open Journal of Social Sciences9(6), 298-315.
 Yilmaz, R. (2017). Exploring the role of e-learning readiness on student satisfaction and motivation in flipped classroom. Computers in Human Behavior70, 251-260.