انجمن فناوری آموزشی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد گروه روان‌شناسی، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران

چکیده

هدف مطالعه حاضر بررسی اثربخشی شبکه‌های اجتماعی مجازی بر میزان پرخاشگری و تفکر خلاق دانش‌آموزان دختر متوسطه دوم شهر یزد است. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل انجام می‌شود و از نظر هدف جزء پژوهش‌های کاربردی می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان دختر متوسطه دوم شهر یزد می‌باشد که آمار آنان 2300 اعلام شد. برای انتخاب نمونه 30 نفر از دانش‌آموزان دختر متوسطه دوم، به‌صورت نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. این تعداد افراد، به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گروه گواه (15 نفر) قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه پرخاشگری آیزنگ (1978)، پرسشنامه تفکر خلاق هانی (1384) و بسته آموزشی شطرنج محقق‌ساخته بود. برای تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیه‌ها از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج یافته‌ها نشان داد شبکه‌های اجتماعی مجازی بر میزان پرخاشگری و تفکر خلاق دانش‌آموزان تأثیر معنادار دارد. لذا؛ معلمان و خانواده‌ها باید ضمن این‌که آموزش در مورد استفاده درست از شبکه‌های مجازی به دانش‌آموزان داشته باشند، خطرات شبکه‌های محیط مجازی را به آنان یادآور شوند.

کلیدواژه‌ها

بابایی، فاطمه (1398). تأثیر آموزش با شیوه تفکر خلاق به والدین و دانش آموزان بر پیشگیری از آسیبهای فضای مجازی (مطالعه اقدام پژوهی). پژوهشهای کاربردی در مشاوره،  (5) 2، 34-19.
جدیدی محمدابادی، اکبر؛ اسلامی‌نژاد، طاهره؛ یزدی‌زاده راوری، فاطمه. (1400) رابطه بین آموزشهای مجازی با رضایتمندی و آمادگی یادگیری دانشآموزان متوسطه دوم شهر کرمان، اولین همایش ملی مطالعات برنامه درسی در هزاره سوم، کرمان.
حجتی، محمد؛ صائمی، حسن؛ شریعت نیا، کاظم و بیانی، علی اصغر (1400). مطالعه مولفههای مهارت تفکر خلاق و تفکر انتقادی در دوره ابتدایی. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی، (48) 12، 45-31.
حیدری، سعید؛ الله گانی، محمدمهدی و صالحی، سیدحمیدرضا (1399). بررسی رابطه بین میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی و میزان خلاقیت دانشجویان (مطالعه موردی دانشجویان دانشکده مدیریت دانشگاه تهران). ششمین همایش بینالمللی مطالعات اقتصادی و مدیریت در جهان اسلام.
دلاور، سمیرا؛ قربانی، محمد (1395). نقش آموزش مجازی در یادگیری خلاق دانشجویان از دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاههای شهرستان بجنورد، مجله دانشگاهی یادگیری الکترونیکی، (3) 4، 27-17.
ذهبیون، لیلا؛ احمدی، غلامرضا  (1390). تفکر خلاق و رابطه آن با موفقیت تحصیلی در دانشجویان دانشگاه آزاد واحد خوراسگان. پژوهش در برنامهریزی درسی. (23) 21، 61-78.
شایگان، فریبا؛ رحیمی، محمد (1397). بررسی جامعه شناختی رابطه مصرف شبکههای اجتماعی مجازی و گرایش به انحرافات اخلاقی (مورد مطالعه جوانان  15 تا 29 سال شهر تهران). مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، (15)4، 134-120.
شمالی احمدآبادی، مهدی؛ برخورداری احمدآبادی، عاطفه؛ شایق، محمدعلی و فرهنگ نژاد، مهدی. (1396). بررسی تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر پرخاشگری دانش آموزان 15 تا 18 سال شهر احمدآباد. اولین همایش ملی علوم رفتاری و اسلامی.
صفایی، نصرت؛ زارعی، اقبال و سماوی، عبدالوهاب. (1400). طراحی و اعتباربخشی الگوی برنامه درسی مبتنی بر مهارتهای تفکر خلاق برای دانش آموزان دوره ابتدایی، فصلنامه فناوری آموزش،  (15) 3، 68-53.
صمدی، مهران؛ امیرداور، شهلا. (1397). مطالعه رابطه بین میزان و نوع فعالیت در شبکه‌های اجتماعی مجازی با میزان پرخاشگری دختران دانشجوی مقطع کارشناسی ساکن در خوابگاه دانشگاه آزاد اسلامی تبریز. فصلنامه زن و مطالعات خانواده، (42) 11 ، 105-124.
طاهریان، مریم؛ دلاور، علی؛ رسولی، محمدرضا و عقیلی، سیدوحید. (1397). رابطه استفاده از شبکه‌های اجتماعی با هوش شناختی، هوش هیجانی، خلاقیت و ویژگیهای شخصیتی در کاربران. مطالعات رسانههای نوین، (15) 4،  280-253.
کریمیان؛ کبری؛ پارسامهر، مهربان و افشانی، سید علیرضا. (1398). بررسی جامعه شناختی عوامل مرتبط با گرایش به شبکه‌های اجتماعی مجازی (مورد مطالعه: دانش‌آموزان دختر شهر شهرکرد). مطالعات رسانه‌های نوین، (10) 3، 211-172.
کیامرثی، آذر؛ آریانپوران، سعید (1395). شیوع اعتیاد به اینترنت و رابطه آن با تعللورزی و پرخاشگری در دانشآموزان. مجله روانشناسی مدرسه،  (6) ۳، 85-67.
گرینفیلد، دیوید. (1395). اعتیاد به اینترنت و پیامدهای آن. رهآورد نور، (2) 12، 48-30.
محامدی، رقیه؛ محمودی، رضا و صبوری، حامد. (1395). بررسی رابطه بازیهای اینترنتی و شبکه‌های اجتماعی با پرخاشگری دانش آموزان ابتدایی از دیدگاه والدین شهرستان پارسیان. سومین کنفرانس بینالمللی نوآوریهای اخیر در روانشناسی، مشاوره و علوم رفتاری.
معمار، ثریا؛ عدلیپور، صمد و خاکسار، فائزه  (1396). شبکه‌های اجتماعی مجازی و بحران هویت (با تأکید بر بحران هویتی ایران). مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، (4) 1،  178-155.
هاشمیدزکی، زهره؛ افشاری، علی. (1399). اثربخشی آموزش مهارتهای اجتماعی بر مشکلات رفتاری نوجوانان. اولین همایش ملی روانشناسی بالینی کودک و نوجوان.
Engelhardt, C. R. Hilgard, J & Bartholow, B. D. (2018). Acute exposure to difficult (but not violent) video games dysregulates cognitive control. Computers in Human Behavior, 45, 85-92.
Franken, R. (2015). Human Motivation. Translated by: Hossein shamsesfandabad, Gholam-Reza Mahmoudi, Suzan emamipour. Publishing Ney.
Grüsser, S.M. Thalemann, R & Griffiths, M.D. (2007). Excessive computer game playing: evidence for addiction and aggression? CyberPsychology & Behavior, 10(2), 290-292.
Makarova, E. A & Makarova, E. L. (2019). Aggressive Behavior in Online Games and Cybervictimization of Teenagers and Adolescents. International Electronic Journal  of  Elementary  Education,  12 (2), 157-165.
 Opreaa, C & Stan, Andree, A. (2019). Adolescents' perceptions of online communication. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 46, 4089 – 4091.
Yen, J.Y. Yen, C.F. Wu, H.Y. Huang, C.J. Ko, C. H. (2011). Hostility in the real world and online: the effect of internet addiction, depression, and online activity. Cyberpsychology Behavior and Social Networking, 14 (11) 649-55.