نقش هدفمندی در زندگی و نگرش به هوش‌مصنوعی در پیش‌بینی عزم تحصیلی دانش‌آموزان

شمالی احمدآبادی, مهدی; برخورداری احمدآبادی, عاطفه

doi:10.30473/t-edu.2025.73994.1258

نقش هدفمندی در زندگی و نگرش به هوش‌مصنوعی در پیش‌بینی عزم تحصیلی دانش‌آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دکتری روانشناسی، آموزش و پرورش شهرستان اردکان، یزد، ایران

² دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

10.30473/t-edu.2025.73994.1258

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش هدفمندی در زندگی و نگرش به هوش‌مصنوعی در پیش‌بینی عزم تحصیلی دانش‌آموزان انجام شد. پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های توصیفی-همبستگی و جامعه آماری آن متشکل از کلیه دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه شهر اردکان در سال تحصیلی ۱۴۰۲- ۱۴۰۳ بود. نمونه‌گیری به شیوه خوشه‌ای انجام شد. حجم نمونه بر اساس فرمول گرین ۱۰۷ نفر تعیین شد اما به‌منظور کفایت حجم نمونه در مجموع ۲79 داده جمع‌آوری شد. ابزار پژوهش شامل پرسش‌نامه‌های عزم تحصیلی کلارک و مالکی (201۹)، هدفمندی در زندگی کرامباف و ماهولیک (۱۹۶۹) و نگرش به هوش‌مصنوعی دانش‌آموزان شمالی و برخورداری (۱۴۰۳) بود. در نهایت پس از حذف نمرات پرت، ۲۳۶ پرسش‌نامه با بهره‌گیری از نرم‌افزار SPSS26 و به‌روش تحلیل رگرسیون چندگانه تحلیل شد. نتایج نشان داد بین هدفمندی در زندگی و ابعاد آن (هدف و اندریافت) و عزم تحصیلی دانش‌آموزان رابطه مثبت معنی‌داری وجود دارد (0۱ / 0> P). بین نگرش به هوش‌مصنوعی با عزم تحصیلی دانش‌آموزان نیز رابطه مثبت معنی‌داری مشاهده شد (0۱ / 0> P). نتایج رگرسیون چندگانه نیز نشان داد، هدفمندی در زندگی و نگرش به هوش‌مصنوعی در پیش‌بینی عزم تحصیلی دانش‌آموزان سهم معناداری داشتند و توانستند ۸/۲۳ درصد از واریانس عزم تحصیلی دانش‌آموزان را پیش‌بینی کنند. این یافته‌ها حاکی از آن است که تقویت عوامل روان‌شناختی و بهبود ادراکات دانش‌آموزان نسبت به فناوری‌های نوظهور می‌تواند به‌طور مؤثری عزم تحصیلی و پیامدهای یادگیری را ارتقا دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigate the role of Purpose in Life and Attitudes Toward Artificial Intelligence in Predicting Students' Academic Grit

نویسندگان [English]

Mehdi Shomali Ahmadabadi ¹
Atefe Barkhordari Ahmadabadi ²

¹ PhD in Psychology, Education department, Ardakan, Yazd, Iran

² Master's student in clinical psychology, Azad University, Isfahan branch (Khorasgan), Isfahan, Iran

چکیده [English]

Purpose: Academic grit can positively influence students' learning quality. The present study aimed to investigate the role of Purpose in Life and attitudes toward artificial intelligence in predicting students' academic grit. Method: This descriptive-correlational study targeted all second-year high school students in Ardakan during the 2023-2024 academic year. The sampling was conducted using a cluster sampling method. The sample size was determined to be 107 based on the Green formula; however, to ensure adequate representation, a total of 279 responses were collected. The research instruments included the Academic Grit Questionnaire (Clark & Maleki, 2019), the Purpose in Life Scale (Krampe & Maholik, 1969), and the Attitude Toward Artificial Intelligence Questionnaire (Shamali & Barkhordari, 2023). Following the elimination of outliers, 236 questionnaires were analyzed using SPSS 26 with multiple regression analysis. Results: The findings indicated a significant positive relationship between Purpose in Life (including its dimensions: goal and agency) and students' academic grit (p < 0.01). Additionally, a significant positive relationship was observed between attitudes toward artificial intelligence and students' academic grit (p < 0.01). Multiple regression analysis revealed that Purpose in Life and attitudes toward artificial intelligence contributed significantly to predicting students' academic grit (adjusted R²=0.294, p<0.001, F=12.613), accounting for 23.8% of the variance in academic grit. These findings underscore the need for educational strategies that enhance purposefulness and promote emerging technologies to boost motivation and improve learning quality.

کلیدواژه‌ها [English]

Academic grit
Purpose in Life
attitude toward artificial intelligence
students

مراجع

چراغی، مونا، عُریضی، حمیدرضا و فراهانی، حجت‌الله. (1387). بررسی اعتبار، روایی، تحلیل عوامل و هنجاریابی پرسش‌نامه هدف در زندگی کرامباف و ماهولیک. روانشناسی، 48، 396-413.

چینی‌فروشان اصفهانی، مهرناز. (1399). بررسی رابطه عزم تحصیلی، خودکارآمدی تحصیلی و راهبردهای مقابله‌ای با موفقیت تحصیلی. پایان نامه کارشناسی‌ارشد رشته‌ی مشاوره گرایش شغلی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، گروه مشاوره، دانشگاه اصفهان.

ربانی پارسا، محمدجواد و ربانی پارسا، الهام. (1401). ساختار عاملی پرسش‌نامه‌ی هدف در زندگی. فصلنامه اندازه گیری تربیتی، 12(47)، 7-32.

شمالی احمدآبادی، مهدی و برخورداری احمدآبادی، عاطفه. (1403). ساخت و اعتباریابی پرسش‌نامه نگرش به هوش‌مصنوعی دانش‌آموزان ایرانی. آموزش پژوهی، 10(39)، 50-59.

صفری شالی، رضا و عبد مولایی، آتیه. (1394). تأثیر عوامل اجتماعی شدن بر هویت نوجوانان (همسالان، مدرسه و رسانه). فصلنامه علمی- پژوهشی خانواده و پژوهش، 12(۲)، ۱۱۷-۱۳۶

عبدالهی شهولی، الهام، عریضاوی، زهرا، همتی پور، اکرم و جهانگیری مهر، اعظم. (1403). بررسی سطح دانش، نگرش و عملکرد دانشجویان کاربردهای هوش‌مصنوعی در پرستاری. مجله علمی پزشکی جندی‌شاپور، 23(2)، 134-142.

فرات یزدی، احسان، چیت‌ساز، احسان و اعتمادی، محمد. (1403). تبیین هوش‌مصنوعی در مدیریت منابع انسانی: تحلیل کتاب‌سنجی هوش‌مصنوعی قابل‌توضیح (2013-2023). علوم و فنون مدیریت اطلاعات، ()، -.

مرادی، مرتضی. (1396). ارائه‌ی مدلی علّی-تجربی از بررسی نقش واسطه‌گری درآمیزی تحصیلی در رابطه‌ی باورهای خودکارآمدی تحصیلی و حرمت‌خود تحصیلی با بهزیستی تحصیلی در نوجوانان دبیرستانی. مجله مطالعات آموزش و یادگیری، 9(1)، 68-90.

مرادی، رحیم و بیرنوندی، ویدا. (1403). اثربخشی راهبرد یادگیری فعال مبتنی بر فناوری بر رضایت تحصیلی و انعطاف‌پذیری شناختی دانش آموزان در درس علوم‌تجربی. فناوری و دانش پژوهی در تعلیم و تربیت، 4(4)، 41-58.

حسینی، نیره. (1404). تبیین نقش سواد هوش‌مصنوعی در تقویت مهارت‌های تفکر مرتبه بالاتر دانشجو معلمان با میانجیگری درگیری رفتاری و تعامل همتایان. فناوری و دانش پژوهی در تعلیم و تربیت، 5(2)، 55-75.

Asio, J. M. R & Gadia, E. D. (2024). Predictors of student attitudes towards artificial intelligence: Implications and relevance to the higher education institutions. International Journal of Didactical Studies, 5(2), 27763.

Baumeister, R. F. (1991). Meanings of life. Guilford press.‌

Beyer, L. Keen, R. Ertel, K. A. Okuzono, S. S. Pintro, K. Delaney, S & Slopen, N. (2024). Comparing two measures of neighborhood quality and internalizing and externalizing behaviors in the adolescent brain cognitive development study. Social psychiatry and psychiatric epidemiology, 1-14.

Cho, K. A & Seo, Y. H. (2024). Dual mediating effects of anxiety to use and acceptance attitude of artificial intelligence technology on the relationship between nursing students’ perception of and intention to use them: a descriptive study. BMC nursing, 23(1), 212.

Clark, K. N & Malecki, C. K. (2019). Academic Grit Scale: Psychometric properties and associations with achievement and life satisfaction. Journal of school psychology, 72, 49-66.‌

Crumbaugh, J. C & Maholick, L. T. (1964). An experimental study in existentialism: The psychometric approach to Frankl's concept of noogenic neurosis. Journal of clinical psychology, 20(2), 201-207.

De la Torre-López, J. Ramírez, A & Romero, J. R. (2023). Artificial intelligence to automate the systematic review of scientific literature. Computing, 105(10), 2171-2194.

Duckworth, A. L & Quinn, P. D. (2009). Development and validation of the Short Grit Scale (GRIT–S). Journal of personality assessment, 91(2), 166-174.‌

Duckworth, A. L., Peterson, C., Matthews, M. D & Kelly, D. R. (2007). Grit: Perseverance and passion for long-term goals. Journal of Personality and Social Psychology, 92(6), 1087–1101.

Eguchi, A. Okada, H & Muto, Y. (2021). Contextualizing AI education for K-12 students to enhance their learning of AI literacy through culturally responsive approaches. KI-Künstliche Intelligenz, 35(2), 153-161.‌

Fachrurrozie, F. Nurkhin, A. Santoso, J. T. B., Mukhibad, H., & Wolor, C. W. (2025). Exploring the use of artificial intelligence in Indonesian accounting classes. Cogent Education, 12(1), 2448053.

Fleming, K. (2021). Grit as a Predictor of Academic Success at Norwich University. In Handbook of Research on Character and Leadership Development in Military Schools (pp. 297-315). IGI Global.

Frankl, V. E. (1984). Search for meaning. Milwaukee, WI, USA: Mount Mary College.

George, L. S & Park, C. L. (2016). Meaning in life as comprehension, purpose and mattering: Toward integration and new research questions. Review of general psychology, 20(3), 205-220.

Guo, Y. Luo, S & Tan, Y. (2023). Purpose in life and academic performance: Grit mediation among Chinese college students. Journal of Psychology in Africa, 33(1), 69-74.

Gupta, T. Eckstrand, K. L & Forbes, E. E. (2024). Annual Research Review: Puberty and the development of anhedonia–considering childhood adversity and inflammation. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 65(4), 459-480.

Hill, P. L. Burrow, A. L & Bronk, K. C. (2016). Persevering with positivity and purpose: An examination of purpose commitment and positive affect as predictors of grit. Journal of Happiness Studies, 17, 257-269.

Hodge, B. Wright, B & Bennett, P. (2018). The role of grit in determining engagement and academic outcomes for university students. Research in Higher Education, 59, 448-460.

Jor, J. (2025). Impact of artificial intelligence on engagement, motivation, work efficiency, and academic outcomes. Connecting Ideas, Cultures, and Communities, 511-515.

Kuleto, V. Ilić, M. Dumangiu, M., Ranković, M. Martins, O. M. Păun, D & Mihoreanu, L. (2021). Exploring opportunities and challenges of artificial intelligence and machine learning in higher education institutions. Sustainability, 13(18), 10424.

Lam, K. K. L & Zhou, M. (2019). Examining the relationship between grit and academic achievement within K‐12 and higher education: A systematic review. Psychology in the Schools, 56(10), 1654-1686.

Lewis, N. A. (2020). Purpose in life as a guiding framework for goal engagement and motivation. Social and Personality Psychology Compass, 14(10), 1-11.

Lin, W. Liu, J. Xiang, S. Cai, J. Xu, J & Lian, R. (2024). The relationship between a positive parenting style and chinese adolescents’ academic grit: A parallel mediating model. Current Psychology, 43(1), 272-280.

Martela, F & Steger, M. F. (2016). The three meanings of meaning in life: Distinguishing coherence, purpose, and significance. The Journal of Positive Psychology, 11(5), 531-545.‌

Martínez, I. G. Batanero, J. M. F. Cerero, J. F., & León, S. P. (2023). Analysing the impact of artificial intelligence and computational sciences on student performance: systematic review and meta-analysis. NAER: Journal of New Approaches in Educational Research, 12(1), 171-197.

McKnight, P. E & Kashdan, T. B. (2009). Purpose in life as a system that creates and sustains health and well-being: An integrative, testable theory. Review of general Psychology, 13(3), 242-251.‌

Nguyen, A. Kremantzis, M. Essien, A. Petrounias, I & Hosseini, S. (2024). Enhancing student engagement through artificial intelligence (AI): Understanding the basics, opportunities, and challenges. Journal of University Teaching and Learning Practice, 21(06), 1-13.

Ryan, R. M & Deci, E. L. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American psychologist, 55(1), 68.‌

Sadoughi, M & Eskandari, N. (2024). The relationship between achievement goal orientations and academic burnout among medical students: The mediating role of academic grit. Journal of Medical Education, 17(54), 11-20.

Sutin, A. R. Luchetti, M. Stephan, Y & Terracciano, A. (2022). Sense of purpose in life and motivation, barriers, and engagement in physical activity and sedentary behavior: Test of a mediational model. Journal of health psychology, 27(9), 2068-2078.

Tang, X. Wang, M. T. Parada, F & Salmela-Aro, K. (2021). Putting the goal back into grit: Academic goal commitment, grit, and academic achievement. Journal of youth and adolescence, 50, 470-484.

Tugabirwe, I & Rukundo, A. (2023). Grit Predicts Academic Achievement among Undergraduate Science Teachers at a University of Science and Technology. Qeios, 4, 1-13.

Usher, E. L. Li, C. R. Butz, A. R & Rojas, J. P. (2019). Perseverant grit and self-efficacy: Are both essential for children’s academic success?. Journal of Educational Psychology, 111(5), 877.

Weng, X. Ye, H. Dai, Y & Ng, O. L. (2024). Integrating artificial intelligence and computational thinking in educational contexts: A systematic review of instructional design and student learning outcomes. Journal of Educational Computing Research, 62(6), 1640-1670.‌

Xu, Y. (2022). The influence of EFL teachers’ hope and trust on their academic grit: a theoretical review. Frontiers in Psychology, 13, 929841.

Zhang, M. X. Mou, N. L. Tong, K. K & Wu, A. M. (2018). Investigation of the effects of purpose in life, grit, gratitude, and school belonging on mental distress among Chinese emerging adults. International journal of environmental research and public health, 15(10), 2147.