انجمن فناوری آموزشی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

2 مربی گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف واکاوی مولفه‌های معرفت‌شناسی نسل سوم آموزش از راه دور انجام شد، این پژوهش از لحاظ جهت گیری پژوهش جزو تحقیقات بنیادی نظری است. از نظر شیوه گردآوری داده‌ها، با رویکرد کیفی انجام شد. بر این اساس 25 نفر از متخصصین دانشگاهی و مدیران ارشد آموزش‌عالی به‌صورت هدفمند انتخاب و مورد مصاحبه قرار گرفتند. به‌منظور شناسایی ابعاد مولفه‌های اصلی مدل معرفت‌شناسی نسل سوم آموزش از راه دور از استراتژی تحلیل تم و روش شبکه مضامین به‌کمک مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شد. جامعه آماری شامل افراد خبره دانشگاهی و مدیران ارشد و میانی آموزش‌عالی و آگاه در حوزه فلسفه تعلیم و تربیت به‌ویژه بحث معرفت‌شناسی بود. بر این اساس 25 نفر از متخصصین دانشگاهی مورد مصاحبه قرار گرفتند. جهت اعتباردهی فرایند کدگذاری و کنترل کیفیت در بخش کیفی ابعاد معرفت‌شناسی از شاخص کاپای کوهن استفاده شد. جهت محاسبه شاخص کاپا از یک فرد خبره خواسته شد بدون اطلاع از کدگذاری محقق، نسبت به کدگذاری و دسته بندی مضامین اقدام نماید. سپس با استفاده از نرم‌افزار اس پی اس اس، مضامین ارائه شده توسط پژوهشگر با مضامین ارائه شده توسط فرد خبره مقایسه شده‌است. نتایج آماری نشان داد کدهای این دو محقق نزدیک به‌هم بوده که نشان دهنده توافق بالا بین این دو کدگذار و بیان کننده پایایی است. مقدار شاخص کاپا برابر با 856/0 محاسبه شده که در سطح توافق پذیری عالی قرار گرفته است. مضامین فراگیر استخراج‌شده معرفت‌شناسی نسل سوم آموزش از راه دور در 5 مقوله توانمندی فردی، توانمندی تعامل اجتماعی در سطح بین‌المللی، توانمندی تدریس سازنده گرایی، پشتیبانی فضای مجازی، پشتیبانی ارزیابی و نظارت سازماندهی شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the epistemological components of the third generation of distance education

نویسندگان [English]

  • Mohamadreza Sarmadi 1
  • Somayeh Salmani Kalleh 2

1 Professor of Educational Sciences, Payam Noor University, Tehran, Iran

2 Assistant Professor at Payame Noor University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The present study was conducted with the purpose of investigating the epistemological components of the third generation of distance education. In terms of research orientation, this research is fundamental theoretical research. This type of educational environment is based on the constructivist approach. Based on this, 25 academic experts and senior managers of higher education were selected and interviewed. In this approach, strategies are provided to learners to help them learn how to learn and construct meanings. Each scientific discipline fundamentally follows a specific philosophy in order to theorize. The present research is categorized as fundamental theoretical research in terms of research orientation. In terms of data collection method, it was conducted with a qualitative approach. In order to identify the dimensions of the main components of the third-generation epistemology model of distance education, a thematic analysis strategy and a network of themes have been employed with the help of semi-structured interviews.  The statistical population includes academic experts and senior and middle managers in higher education who are knowledgeable in the field of educational philosophy, particularly in the discussion of epistemology. Based on this, 25 university specialists were interviewed. To validate the coding process and ensure quality in the qualitative section, the Cohen's Kappa statistic was used for the epistemological dimensions. To calculate the Kappa statistic, a knowledgeable individual was asked to code and categorize the themes without being informed of the researcher's coding. Then, using the SPSS software, the themes presented by the researcher were compared with the themes provided by the expert. The statistical results showed that the codes of these two researchers were close to each other, indicating a high level of agreement between these two coders and demonstrating reliability. The kappa coefficient was calculated to be 0.856, which falls under the category of excellent agreement.  The comprehensive themes extracted from the epistemology of the third generation of distance education are categorized into 5 areas: individual competency, social interaction competency at the international level, constructive teaching competency, virtual space support, assessment and supervision support, and organizing.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Epistemology
  • Philosophy
  • Third generation
  • Distance education
ابراهیم‌زاده، عیسی. (1385). انتقال از دانشگاه آموزش از دور سنتی به آموزش مجازی، نشریه sid.
ابراهیم‌زاده، عیسی. (1386). انتقال از دانشگاه از راه دور سنتی به دانشگاه مجازی: نوآوری و چالش تغییر. فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزشعالی، شماره 43، 133-113.
آندرسون، تری و فتی، الومی. (1385). یادگیری الکترونیکی از تئوری تا عمل. ترجمه عشرت زمانی و امین عظیمی، تهران: مؤسسه توسعه آموزش مدارس هوشمند.
حسین‌زاده، محمد. (۱۳۹۳). معرفت‌شناسی. تهران: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام‌خمینی (ره).
رضایی، محمدهاشم و پاک‌سرشت، محمدجعفر. (1387). تأثیر دیدگاه‌های معرفت‌شناسی بر فعالیت‌های یاددهی یادگیری در نظام آموزش باز و از راه دور، فصلنامه اندیشههای نوین تربیتی، دوره چهارم، 4، 36-9.
رضایی، محمدهاشم و رضایی، مهدیه. (1387). دانشگاه مجازی و آموزش الکترونیکی. مجموعه مقالات بیستمین سالگرد تاسیس دانشگاه پیام نور.
سرمدی، محمدرضا و خسروی، فروغ. (1392). نگاهی بر هستی‌شناسی نسل سوم آموزش از دور با تأکید بر هستی‌شناسی نظام آموزش از دور ایران. نامه آموزشعالی، 6 (24)، 95-71.
شاهمحمدی، انور. (2023). تبیین ادراک صاحب‌نظران از نظام آموزش از راه دور به‌عنوان سازمان یاددهنده با رویکرد پدیدار شناسانه، فصلنامه فناوری و دانش پژوهی در تعلیم و تربیت، 3( 3)، 78-65.
شریعتمداری، علی. (1373). اصول و فلسفه تعلیم و تربیت. تهران: انتشارات امیرکبیر.
شکیبا، ابوالقاسم؛ سیف، علی‏اکبر؛ اسدزاده، حسن و ابراهیمی قوام، صغری. (1392). تأثیر انسجام متن در سطح خرد و کلان بر بهبود درک مطلب دانش‏آموزان دارای دانش قبلی کم و زیاد نسبت به موضوع. روانشناسی افراد استثنایی، 3 (9)، 56-33.
شیروانی، علی. (۱۳۸۵). کلیات فلسفه. تهران: انتشارات دارالفکر.
عباسی، حامد، نیلی احمدآبادی، محمدرضا، دلاور، علی، زارعی زوارکی، اسماعیل. ( 1401). طراحی و اعتباریابی الگوی تولید محتوای محیط واقعیت افزوده با تأکید بر رویکرد سازنده گرایی. فناوری آموزش. 4، 891-869.
فتحی مطلق، سروش. (1390). جهانی شدن و فاصله نسلی (مطالعه جامعه شناختی فاصله نسلی: با تأکید بر فناوری اطلاعات و ارتباطات)، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاستگزاری عمومی، 2 (5)، 177-145.
 فراقی، قادر و فرمهینی فراهانی، محسن و میرزا محمدی، محمدحسن. (1403). روش‌های تربیتی و محتوای آموزشی در حوزه یادگیری مبتنی بر مبانی معرفت شناختی علوم اعصاب تربیتی، فصلنامه فناوری و دانشپژوهی در تعلیم و تربیت، 4 (1)، 60-41.
فرج اللهی، مهران؛ سرمدی، محمدرضا و نعمتی، هاشم. (1388). مطالعه نیازسنجی آموزشی نظام آموزش از راه دور دانشگاه پیام نور در راستای فرصت‌های یکسان آموزشی از دیدگاه اعضاء هیأت علمی و دانشجویان. اندیشه های نوین تربیتی، 5 (3)، 186-145. doi: 10.22051/jontoe.2009.187
مصباح‌یزدی، محمدتقی. (۱۳۶۷). آموزش فلسفه جلد اول. تهران: مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی.
مقیمی موردراز، هدایت. (1388). بررسی دیدگاه معرفتشناسی ابوعلیسینا و دلالتهای آن در زمینه فرایند یاددهی- یادگیری. پایان نامه کارشناسی‌ارشد رشته علوم‌تربیتی. به راهنمایی دکتر معصومه صمدی. دانشگاه پیام‌نور مرکز تهران.
نجفی، حسین. (1392). مطالعه تأثیر نظام دانشگاهی آموزش از دور بر توسعه منابع انسانی و طراحی الگویی مناسب برای آن، رساله دوره دکتری رشته برنامه ریزی آموزش از دور، تهران: دانشگاه پیام‌نور.
 
 
 
Arifeen, S.R. (2022). 'Ecological aspects of online learning in higher education: A qualitative multi-level exploration in a developing country', Education and Information Technologies, 1(1), 1-23. https://doi.org/10.1007/s10639-022-11507-5 
Clark, R.E. Yates, K. Early, S & Moulton, K. (2010). 'An analysis of the failure of electronic media and discovery-based learning', in K.H. Silber, W.R. Foshay, R. Watkins, D. Leigh, J.L. Moseley & J.C. Dessinger (eds.), Handbook of improving performance in the workplace, vol. 1-3, pp. 263-297, Wiley, Hoboken, NJ.
Farajollahi.M, Dehbashi.F. (2010). Roshd Amozesh Az Dor Iran Va Jahan, Payam Noor University.
Kegan D. (1379). Mabani Nazari Amozesh Azad.1st ed.Khozoei M, translator. Tehran: Nehzat Savad Amozi.27P.
Moore, J, L. Deane, C, D. Galyen, K. (2011). E-learning, Online Learning, And Distance Learning environments: Are they The Same? Internet and Higher Education, 14 , 129–135.
Naghsh S, Farajollahi M, Naghsh Z, Maleki H. (2019). Designing and validating a model for entrepreneurship education students by distance education. Journal of Education Strategies in Medical Sciences, 12(3): 99-113. (In Persian)
Peters (2002). Distance Education and Industrial Production. London: Rutledge.
UNSECO. (2002). Distance and open Learning: Strategically and Economical approach, France.