نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانش آموخته کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران
2 دانشیار تکنولوژی آموزشی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
چکیده
هدف از این پژوهش بررسی تأثیر روش ارزشیابی همتاسنجی بر کارکردهای اجرایی و اشتیاق تحصیلی دانش‌آموزان پنجم ابتدایی شهرستان پیرانشهر در درس املا بود. روش پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی و از نوع پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بـود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر پایه پنجم شهرستان پیرانشهر در سال تحصیلی 1402-1403 بودند که از بین آن ها 30 نفر از طریق روش نمونه گیری خوشه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل ( هرگروه 15 نفر) قرار گرفتند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌های اشتیاق تحصیلی دانش‌آموزان ویگا (2016) و کارکردهای اجرایی -BRIEF فرم معلم استفاده شد که ضریب پایایی آن‌ها با استفاده از روش آلفای کرونباخ به ترتیب 78/ 0 و 84/0 به دست آمد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل کوواریانس تک‌متغیره (آنکوا) به کمک نرم‌افزار Spss نسخه 27 استفاده شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که پس از استفاده از روش ارزشیابی همتاسنجی، تفاوت معناداری بین گروه آزمایش و کنترل در میزان اشتیاق تحصیلی ( 52/815 F = ، 05/0≥ p ) و کارکرد اجرایی (9/159 F = ، 05/0≥ p ) وجود دارد. اندازه اثر برای اشتیاق تحصیلی 968/0 و برای کارکردهای اجرایی 856/0 به دست آمد که نشان‌دهنده تأثیر روش ارزشیابی همتا سنجی است. بر اساس نتایج پژوهش می‌توان بیان نمود که همتاسنجی باید به‌عنوان استراتژی مؤثر و مکمل در تدریس دروس و مهارت‌های مختلف، از جمله درس املا، گنجانده شود. این رویکرد با فراهم‌کردن فرصت‌های یادگیری متقابل، می‌تواند به شکل‌گیری جامعه‌ای یادگیرنده در کلاس‌های درس کمک کرده و بستری را برای یادگیری همیشگی ایجاد نماید.
کلیدواژه‌ها
آزموده سیس‌آباد، معصومه، کیانی، غلامرضا و عباسیان، غلامرضا. (2024). تأثیر سنجش خودارزیابی تشخیصی و همتاارزیابی تشخیصی بر روی خواندن و درک مطلب: بررسی دقت ارزیابی تشخیصی زبان‌آموزان انگلیسی به‌عنوان زبان خارجی در ژانرهای مختلف خواندن. پژوهش‌های نوین در مطالعات زبان انگلیسی، 11(2)، 177-202.
بابایی ولنی، الهام. (1401). اهمیت آموزش و ارزشیابی واژگان در یادگیری زبان دوم / خارجی. مطالعات آموزش زبان فارسی، (7)12، 89-104.
باقری، محسن، صحرایی، فاطمه و خان‌محمدی، مرمر. (1402). تأثیر همتاارزیابی مبتنی بر وب بر مهارت‌های یادگیری خود راهبری دانشجویان. فناوری آموزش، 18(1)، 55-66.
بریمانی، ابوالقاسم و ابراهیمی، وحید. (1401). رابطه تدریس تحول‌آفرین و عملکرد تحصیلی با نقش میانجی اشتیاق تحصیلی در دانش‌آموزان. جامعه شناسی آموزش و پرورش، 8(2), 123-132.
پور نادری، پوراندخت، نصر، احمدرضا، نیلی، محمدرضا و باقری، زهره. (1392). بررسی استفاده از روش‌های مختلف سنجش و سنجش‌های مبتنی بر یادگیری پایدار. فناوری آموزش, 8(1)، 45-54.
تیموریان نصرآبادی، یونس. (1402). بررسی تأثیر ارزشیابی تراکمی بر عملکرد تحصیلی و اشتیاق به تحصیل دانش‌آموزان مقطع ابتدایی خراسان‌رضوی. دهمین همایش ملی تازه‌های روانشناسی مثبت.
جعفری کلیبر، فاطمه و بهشتی، حنانه. (1401). هویت زبان فارسی املا و انشا. دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی، 52(5)، 102-109.
حافظی، حسین، بازوند، فاطمه، امیری، فاطمه و صفری، نوش‌آفرین. (1403). ارائه مدل علّی اشتیاق تحصیلی بر اساس ارزشیابی دانشجویان از اثربخشی تدریس برخط با نقش واسطه‌ای خودکارآمدی یادگیری برخط. فناوری‌های آموزشی در یادگیری، 7(23)، 109-138.
خلیلی، توران، زارعی، حیدرعلی و میرهاشمی، مالک. (1401). تدوین مدلی برای پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان از طریق کارکردهای اجرایی، سرمایه روانشناختی و درگیری تحصیلی. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد، 65(5).
رحمانی، پیمان، ذوفی، مسعود و دواتگری اصل، هانیه. (1401). نگرش زبان آموزان انگلیسی نسبت به خود سنجی و سنجش همتایان در نگارش توصیفی: مطالعه تلفیقی متوالی-اکتشافی. مسائل آموزش زبان انگلیسی، 11(2)، 357-393.
رزمی، علیرضا؛ آزموده، معصومه؛ رضایی، اکبر و هاشمی، تورج. (1399). اثر بخشی آموزش کارکردهای اجرایی بر نشانه‌های اضطراب, نارسایی توجه و مهارت‌های اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی در تبریز. آموزش و ارزشیابی (علوم‌تربیتی)، 13(52 )، 115-135.
سلاجقه، آزیتا، درتاج، فریبا و جلالی، صدیقه. (1403). رابطه بین جو یادگیری برخط با سازگاری و اشتیاق تحصیلی دانش‌آموزان. فناوری و دانش پژوهی در تعلیم و تربیت، 4(1)، 85-99.
شاکر اردکانی، شهلا و رضایی اردکانی، فضل‌الله. (1401). چگونگی ارتقا بخشی املای دانش‌آموزان پایه چهارم مدرسه دخترانه دکتر حسن نصیری اردکان. پژوهش در آموزش زبان و ادبیات فارسی، 3(2)، 82-103.
شفیعی سروستانی، مریم و عسکری، صفورا. (1398). بررسی رابطه خود نظم دهی تحصیلی و اشتیاق در مدرسه دانش‌آموزان کلاس ششم شهر شیراز. آموزش پژوهی، 5(19)، 74-90.
صالحی عمران، ابراهیم؛ عابدینی بلترک، میمنت و رمضان‌پور، فاطمه. (1402). تأثیر تدریس به شیوه معکوس بر فرسودگی و اشتیاق تحصیلی دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی. فناوری و دانش پژوهی در تعلیم و تربیت، 3(3)، 1-14.
مصطفائی، علی، و اورکی، محمد. (۱۴۰۲). اثر خستگی شناختی بر حافظه کاری و کارکردهای اجرایی در دانش‌آموزان دختر. فصلنامه علمی عصب روانشناسی، ۹(۲)، ۴۹-۶۲.
ملک پور، مختار، آقابابایی، عابدی و احمد، شوشتری. (1392). اثربخشی آموزش حافظه کاری بر کارکردهای اجرایی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان با نارسایی در املا. روانشناسی افراد استثنائی، 3(9)، 1-20.
موسوی‌پور، خدیجه و باقرپور، معصومه. (1399). تأثیر رویکرد سنجش برای یادگیری بر ادراک از کلاس و اشتیاق تحصیلی در دانش‌آموزان. آموزش و ارزشیابی (علوم‌تربیتی)، 13(50 )، 133-155.
میر، منیره؛ میر، اله‌داد؛ شیبک، حمیدرضا و شیبک، علیرضا. (1401). بررسی مقایسه‌ای شیوع اختلال املاء در دانش‌آموزان دختر و پسر مدارس ابتدایی دوره اول منطقه نصرت‌آباد. پیشرفت‌های نوین در روانشناسی، علوم‌تربیتی و آموزش و پرورش، 50(5)، 289-309.
میرحسینی، سید شهروز؛ دهقانی آرانی، فاطمه و صفاری فرد، راضیه. (1402). نقش واسطه‌گری کارکردهای اجرایی در رابطه بین آمادگی یادگیری الکترونیک و عملکرد تحصیلی در زمان شیوع ویروس کرونا. فصلنامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی، 14(3)، 105-119.
نوده ئی، خدیجه، صرامی، غلامرضا و کرامتی، هادی. (1395). رابطه کارکردهای اجرایی و ظرفیت حافظه کاری با عملکرد خواندن دانش‌آموزان: نقش سن، جنس و هوش. فصلنامه روانشناسی شناختی، 4(3)، 11-20.
یوسفی، افراشته. (2019). رابطه بین سنجش تکوینی با اشتیاق تحصیلی و استفاده از راهبردهای فراشناختی در دانشجویان علوم‌پزشکی. دوماهنامه علمی-پژوهشی راهبردهای آموزش در علوم‌پزشکی، 11(6)، 147-152.
Adesina, O. O. Adesina, O. A. Adelopo, I & Afrifa, G. A. (2023). Managing group work: the impact of peer assessment on student engagement. Accounting Education, 32(1), 90-113.
Bustamante, J. C. Fernández-Castilla, B & Alcaraz-Iborra, M. (2023). Relation between executive functions and screen time exposure in under 6 year-olds: A meta-analysis. Computers in Human Behavior, 107739.
Casey, D. Burke, E. Houghton, C. Mee, L. Smith, R. Van Der Putten, D & Folan, M. (2011). Use of peer assessment as a student engagement strategy in nurse education. Nursing & health sciences, 13(4), 514-520.
Cordeiro, C. Limpo, T. Olive, T & Castro, S. L. (2020). Do executive functions contribute to writing quality in beginning writers? A longitudinal study with second graders. Reading and Writing, 33(4), 813-833.
Fan, Y & Xu, J. (2020). Exploring student engagement with peer feedback on L2 writing. Journal of Second Language Writing, 50, 100775.
Gooch, D. Thompson, P. Nash, H. M., Snowling, M. J & Hulme, C. (2016). The development of executive function and language skills in the early school years. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 57(2), 180-187.
Hämäläinen, T. Lappalainen, P. Puolakanaho, A. Lappalainen, R & Kiuru, N. (2023). A guided online ACT intervention may increase psychological well-being and support school engagement in adolescents. Journal of Contextual Behavioral Science, 27, 152-159.
Hoang, L. P. Le, H. T. Van Tran, H. Phan, T. C. Vo, D. M., Le, P. A & Pong-Inwong, C. (2022). Does evaluating peer assessment accuracy and taking it into account in calculating assessor’s final score enhance online peer assessment quality?. Education and Information Technologies, 1-29.
Homayouni, M. (2022). Peer assessment in group-oriented classroom contexts: On the effectiveness of peer assessment coupled with scaffolding and group work on speaking skills and vocabulary learning. Language Testing in Asia, 12(1), 61.
Huizinga, M. Baeyens, D & Burack, J. A. (2018). Executive function and education. Frontiers in psychology, 9, 1357.
Kearney, S. P & Perkins, T. (2014). Engaging students through assessment: The success and limitations of the ASPAL (Authentic Self and Peer Assessment for Learning) Model. Journal of University Teaching & Learning Practice, 11(3), 2.
Khodabandeh, F & Hemmati, F. (2022). Comparing the Effect of Peer Assessment in Blended, Flipped and Face-to-Face Classes: The Case of Argumentative Essays (Research Paper). Iranian Journal of English for Academic Purposes, 11(1), 1-12.
Landrieu, Y. De Smedt, F. Van Keer, H et al. (2023). Argumentation in collaboration: the impact of explicit instruction and collaborative writing on secondary school students’ argumentative writing. Read Writ. https://doi.org/10.1007/s11145-023-10439-x
Meletiadou, E. (2022). The Use of Peer Assessment as an Inclusive Learning Strategy in Higher Education Institutions: Enhancing Student Writing Skills and Motivation. In Handbook of Research on Policies and Practices for Assessing Inclusive Teaching and Learning (pp. 1-26). IGI Global.
Reed, P. (2023). Impact of social media use on executive function. Computers in Human Behavior, 141, 107598.
Ritonga, M. Tazik, K. Omar, A & Saberi Dehkordi, E. (2022). Assessment and language improvement: the effect of peer assessment (PA) on reading comprehension, reading motivation, and vocabulary learning among EFL learners. Language Testing in Asia, 12(1), 36.
Ruffini, C. Tarchi, Ch. & Pecini, Ch. (2023). Which executive functions affect text comprehension and writing in paper and digital mode? An investigation in primary school children. Computers & Education, https://doi.org/10.1016/j.compedu.2023.104936.
Samuels, W. E. Tournaki, N. Blackman, S & Zilinski, C. (2016). Executive functioning predicts academic achievement in middle school: A four-year longitudinal study. The Journal of Educational Research, 109(5), 478-490.
Sanaeifar, S. H & Mirshojaee, S. B. (2020). Optimizing students' engagement through implementing peer-assessment practice in Iranian public high school: An action research. Theory and Practice in Language Studies, 10(8), 940-946.
Santos, A. C. Simões, C and Branquinho, C & Arriaga, P. (2023). Truancy: The relevance of resilience-related internal assets, student engagement and perception of school success in youth living with parents and in residential care. Child Abuse & Neglect, 142, 105819. https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2022.105819.
Son, M & Ha, M. (2024). Effects of Descriptive Peer Assessment on the Learning of Middle and High School Students in South Korea. SAGE Open, 14(2), 21582440241256538.
Tanaka, M & Ross, S. J. (2023). Impact of self-construal on rater severity in peer assessments of oral presentations. Assessment in Education: Principles, Policy & Practice, 30(2), 203-220.
Yan, Zi, Hongling Lao, Ernesto Panadero, Belén Fernández-Castilla, Lan Yang, and Min Yang. (2022). Effects of self-assessment and peer-assessment interventions on academic performance: A pairwise and network meta-analysis. Educational Research Review: 100484.
Yangüez, M. Raine, L. Chanal, J. Bavelier, D & Hillman, C. H. (2024). Aerobic fitness and academic achievement: Disentangling the indirect role of executive functions and intelligence. Psychology of Sport and Exercise, 70, 102514.
Yao, Y. Wang, W & Yang, X. (2021). Perceptions of the inclusion of automatic writing evaluation in peer assessment on EFL writers’ language mindsets and motivation: A short-term longitudinal study. Assessing Writing, 50, 100568.
Yousefi E, Faramarzi S, Malekpour M, Yarmohammadian A. (2019). The Impact of Executive Functions-Based Intervention on School Engagement and Academic Self-Concept of Students with Dyslexia. Iranian Evolutionary and Educational Psychology. 1(3), 186-195. doi:10.29252/ieepj.1.3.186.a
)