انجمن فناوری آموزشی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه علوم تربیتی گرایش برنامه ریزی درسی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران

2 استادیار گروه علوم تربیتی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران

3 استادیار، گروه علوم تربیتی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران

چکیده

در نظام آموزشی و توسعه نیروی انسانی آموزش عالی مؤلفه‌ای کلیدی در هر کشوری محسوب می‌شود. عملکرد نظام آموزشی ابزاری برای پاسخگویی به مشکلات و نیازهای جامعه است. نیازهای آموزشی ویژه در رده‌های مختلف سنی متفاوت است، که منطق ویژه فرایند آموزشی در آموزش عالی را تعیین می‌کند. از آنجا که نظام آموزش عالی وظیفه مهم تربیت نیروی انسانی متخصص را بر عهده دارد، لازم است در طراحی، اجرا و ارزشیابی فعالیت‌های آن از شیوه‌های مطلوب، دقیق و نظام‌مند استفاده شود. این پژوهش به دنبال طراحی و اعتبار یابی الگوی تلفیقی مؤلفه‌های برنامه درسی و تربیت زیباشناختی در آموزش عالی می­باشد. هدف دست یابی به مؤلفه‌هایی از زیباشناختی است که می‌توان در کنار سایر مؤلفه‌های برنامه درسی برخاسته از حوزه علوم انسانی در برنامه درسی دانشگاه بکار گرفت. بدین منظور با روش کیفی و اکتشافی این مؤلفه‌ها از منابع ادبیات مطالعات برنامه درسی، دیدگاه صاحب‌نظران این رشته و همچنین دیدگاه صاحب‌نظران رشته هنر و زیباشناختی استخراج گردید و پس از اجماع نظر و امکان به‌کارگیری آنها توسط دانشگاه‌های دولتی سطح استان خوزستان در سال 1402، آن مؤلفه‌ها در طراحی الگوی پیشنهادی به کار گرفته شدند و در ادامه الگوی پیشنهادی طراحی و اعتباریابی گردید. در این پژوهش برای تعیین میزان اتفاق نظر میان اعضا، از آزمون تی و ضریب هماهنگی کندال استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که هنر و زیباشناختی به‌عنوان یک چشم­انداز و پارادایم در برنامه درسی، حاوی مؤلفه‌ها، الهامات و مؤلفه‌های زیادی است. این مؤلفه‌ها می‌توانند با محوریت مؤلفه‌های مهم برنامه درسی مانند هدف، محتوا، روش و ارزشیابی در طراحی، تدوین و اجرای برنامه‌های درسی به کار گرفته شوند.

کلیدواژه‌ها

افتخاری، حجت، شمسی، عرفان. (1402). واکاوی تجارب زیسته دانشجویان دانشگاه فرهنگیان از سامانه مدیریت یادگیری الکترونیکی (LMS) دانشگاه فرهنگیان. فناوری و دانش پژوهی در تعلیم و تربیت، 3(3)، 37-52. doi: 10.30473/t-edu.2024.70386.1120
پاک‌مهر، حمیده؛ جعفری‌ثانی، حسین؛ سعیدی رضوانی، محمود و کارشکی، حسین. (1391). نقش کیفیت تدریس اساتید و مؤلفه‌های آن در توسعه تفکر انتقادی دانشجویان: فرصت‌ها و چالش‌های برنامه درسی در آموزش‌عالی. مطالعات روانشناسی تربیتی، 9(16)، 18-36.
تحویلیان، حسین. (1395). ارزیابی نیاز دانشجو معلمان رشته ابتدایی دانشگاه فرهنگیان (پردیس‌های شهر اصفهان) به آموزش هنر با رویکرد تربیت هنری. نظریه و عمل در تربیت معلمان، 2(4)، 51-68.
خرازی، سیدکمال؛ تلخابی، محمود. (1396). مبانی آموزش و پرورش شناختی، تهران: انتشارات سمت.
رضایی، منیره. (1392). تربیت هنری در نظام آموزشی ایران. فصلنامه مطالعات فرهنگ - ارتباطات، 14(22) ، 7-29.
زارعی، سمیه؛ نادری بن‌ی، ناهید و زارعی متین، حسن. (1401). مدل رهبری آموزشی مبتنی بر زیبایی‌شناسی در نظام آموزش‌عالی (مورد مطالعه: دانشگاه‌های دولتی ایران). مدیریت سازمانهای دولتی، (2)10، .142-123
شفیع‌زاده، حمید. (1391). مقایسه تضمین کیفیت از طریق تجهیز امکانات آموزشی در مؤسسات آموزش‌عالی پیام‌نور، آزاد و غیرانتفاعی. فصلنامه مهارتهای روانشناسی تربیتی، 9(3)، 85-98. ‌
طهماسب‌زاده شیخلار، داوود، و علم‌الهدی، جمیله. (1394). تربیت زیباییشناختی: رهیافتی جامع برای چالشهای برنامه درسی. کنفرانس بین‌المللی علوم انسانی، روانشناسی و علوم‌اجتماعی.
کرمی، غلامحسین، عابدی، محسن. (2017). نگاهی به ابعاد و کارکردهای تربیتی هنر. نشریه علمی رویش روانشناسی، 6(2)، 169-188.
لرکیان، مرجان. (1389). طراحی و اعتبار بخشی الگوی مطلوب برنامه درسی هنر دانشگاههای. تهران: دانشگاه طباطبایی، رساله دوره دکتری.
معتمدی، اعظم. (1402). نقش زیباشناسی در تدریس و یادگیری: یک مطالعه فرا ترکیب. پژوهش در مطالعات برنامه درسی، 3(1)، 74-91.
منصوری، سیروس و منفرد، افشین. (1402). ارزشیابی فرایند یاددهی- یادگیری آموزش‌های مجازی مبتنی بر الگوی تایلر در مدارس ابتدایی استان فارس. فناوری و دانش پژوهی در تعلیم و تربیت، 3(4)، 57-64. doi: 10.30473/t-edu.2024.70713.1134
موسی‌پور، نعمت‌الله. (1392). درباره روش تدریس دانشگاهی. تهران: دانشگاه امامصادق (ع).
موسی‌پور، نعمت‌الله. (1391). جزوه درسی برنامه‌ریزی درسی دانشگاه‌های، دوره دکتری، دانشگاه طباطبایی.
مهرمحمدی، محمود. (1390). تبیین چرخش زیباشناسانه در تعلیم و تربیت: درس‌های خرد و کلان برای بهبود کیفیت آموزش با الهام از عالم هنر. فصلنامه تعلیم و تربیت، سال بیست و هفتم، شماره 1، بهار 90.
والانس، الیزابت. (1388). پژوهش زیباشناسانه: نقد هنر. ترجمه محمود مهرمحمدی. مندرج در روش شناسی مطالعات برنامه درسی اثر ادموند سی شورت ترجمه محمود مهرمحمدی و همکاران. تهران: انتشارات سمت.
Anandakrishnan, M. (2006). Privatization of higher education: Opportunities and anomalies. Privatization and commercialization of higher education’organized by NIEPA.
Arrowsmithe. William. (1971). Film as educator. Included at: aesthetics and problems of education. Edited by: Ralph A. Smithe. University of Illinois Press Urbana, Chicaco, London.
Fredett, Barbara W. (1993). Aesthetics for the 21st century: Another challenge for education. Included Verbo-Visual Literacy: Understanding and applying new educational communication media technologies. Selected readings from the symposium of the international visual literacy Association (Delphi, Greece, Jun 1993).
Jamshidi, L & Zeinabadi, H.R. (2012). Privatization of Public Higher Education and Skill Training: Case Study of University of Applied Science and Technology. Journal of Skill Training, 1(1), 33-48. (In Persian)
Knapper, C & Cropley, A. J. (2000). Lifelong learning in higher education. Psychology Press. Koivunen, N & Rehn, A. (2009). Creativity and the contemporary economy. Copenhagen Business School Press DK.
Mir Arafin, Fateme Sadat, Mehromhammadi, Mahmoud, Ali Asgari, Majid, Haji Hosseinnejad, Gholamreza. (2018). Designing and validating the curriculum of the "aesthetic approach to teaching" course in teacher training. Curriculum Studies, 14(54), 116-79.
Mohammadimehr, M. Malaki, H. Abbaspour, A & khoshdel, A. (2012). Investigation Necessary Competencies for Life Long Learning in Medical Students. Iranian Journal of Medical Education, 11(8), 961-975. (In Persian)
Pink, Daniel H. (2021). Moving from the Information Age to the Conceptual Age. Translated by Reza Amir Rahimi. Tehran, Agah Publications. Print Series. (In Persian)
Sahasrabudhe, Prabhe. (2005). Design for learning Through the Arts: Minstraming art education in the school curriculum. included at: Education for Creativity, Bringing the arts and culture into Asian Education. Published by UNESCO.
San, K. N. S. S & Ni, k. M. (2020). Aesthetic leadership and teacher morale in basic education high schools. J.Myanmar Acad. Arts SCi. XVIII (9A), 137-150.
Smite, A. Ralph. (1971a). Justifying aesthetics education. Included at: aesthetics and problems of education. Edited by: Ralph A. Smithe. University of Illinois Press Urbana, Chicaco, London.
Tamnai Far, Mohammad Reza. (2009). A reflection on the functions of artistic education in the educational system. The growth of art education, 8th period, 2nd issue, winter 89.
Venalainen, Paivi. (2012). Contemporary Art as a Learning Experience. The 5th Intercultural Arts Education Conference: Design Learning. Available at: www.sciencedirect.com
Williams, R. D & Lee, A. (Eds.). (2015). internationalizing higher education: Critical collaborations across the curriculum. Sense Publishers.
Yousefi Boroujerdi, S. Rajaipour, S & Abedi, A. (2020). Designing the synergistic leadership model for universities of Iran based on grounded theory. MEO, 8(2), 47-82. (In Persian)