انجمن فناوری آموزشی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

2 استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهواز، اهواز، ایران.

چکیده

هدف از پژوهش شناسایی و اولویت بندی الزامات اولیه و اساسی هوشمندسازی مدارس است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر جمع‌آوری داده‌ها آمیخته (کیفی-کمی) و از نظر ماهیت توصیفی و از نوع اکتشافی است و از نظر روش کمی از نوع کاربردی می باشد. راهبرد مورد استفاده در بخش کیفی، تکنیک دلفی است. جامعه آماری بخش کیفی و کمی 19 نفر از خبرگان آموزش و پرورش استان خوزستان بودند که به صورت غیراحتمالی و به روش نمونه‌گیری گلوله برفی انتخاب شدند. ابتدا با مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته و متون موجود، تمام عوامل و عناصر مرتبط با هوشمندسازی مدارس احصاء شد. همچنین، برای رتبه بندی بخش کمی از روش (AHP) جهت تعیین و رتبه‌بندی عوامل اصلی و فرعی بهره گرفته شد. روایی ابزار به‌وسیله متخصصان و پایایی آن با محاسبه نرخ ناسازگاری تأیید شد. نتایج بخش کیفی نشان داد که عوامل مدیریتی، توانمندسازی معلمان، یاددهی و یادگیری، مشارکت، سخت‌افزاری، نرم‌افزاری، عامل اقتصادی و عامل فرهنگی الزامات اولیه و اساسی هوشمندسازی مدارس به‌شمار می‌روند. همچنین عامل مدیریتی با ارزش 152/0 در رتبه اول، توانمندسازی معلمان با ارزش 141/0 در رتبه دوم، سخت‌افزار با ارزش 136/0 در رتبه سوم، یاددهی و یادگیری با ارزش 0.128 در رتبه چهارم، نرم‌افزار با ارزش 121/0 در رتبه پنجم، مشارکت با ارزش 115/0  در رتبه ششم، عامل اقتصادی با ارزش 104/0 در رتبه هفتم و نهایتاً عامل فرهنگی با ارزش 096/0 با کمترین تأثیر در رتبه هشتم قرار دارد. با توجه به یافته ها می توان نتیجه‌گیری نمود که توجه به الزامات شناسایی شده نقش مهیم در هوشمندسازی مدارس استان خوزستان دارند و طبق اولویت باید مورد توجه باشند.

کلیدواژه‌ها

ابراهیمی، عظیمه و زین‌الدینی میمند، زهرا. (1401). کرونا و تولد نظام آموزشی و برنامه‌های درسی هوشمند در آموزش عالی هزاره سوم. فصلنامه فناوری و دانش‌پژوهی در تعلیم و تربیت، 2(3). 38-25.
پیرزاده‌ گرمه ‌چشمه، وحید. (1397). تاثیر نور در ایجاد امنیت روانی هنرستان‌های هوشمند. معماری سبز. (4) 11. 107-95.
پیش‌نویس راهبردی مدارس هوشمند. (1384). سازمان آموزش و پرورش شهر تهران.
تاجیک اسماعیلی، سمیه و علی عسکری، زهرا. (1395). نقش مدارس هوشمند در یادگیری دانش‌آموزان؛ از دیدگاه دبیران دبیرستان‌ها. مدیریت رسانه. شماره 23. 24-9.
حبیبی، آرش؛ ایزدبار، صدیقه و سرافرازی، اعظم. (1393). تصمیم‌گیری چندمعیاره فازی. انتشارات کتیبه گیل. تهران. ایران.
حبیبی، حمدالله؛ محمودی، فیروز؛ خدایاری شوطی، سعید و بابازاده هاسونی، زهرا. (1399). بررسی میزان اثربخشی اجرای طرح هوشمند سازی مدارس  و رابطه آن با جو یادگیری‌محور. آموزش‌پژوهی. دوره 6. شماره 21. بهار. 57-47.
حجتی، طیبه؛ احمدپور، روژینا و آرمند، محمد. (1400). بررسی چالش‌ها و مشکلات آموزش مجازی از نظر معلمان و مدیران مدارس ابتدایی. فناوری و دانش‌پژوهی در تعلیم و تربیت. 1(1). 21-11.
خسروی، محبوبه و حاجتی کاجی، حسین. (1402). ارزیابی وضعیت کاربست فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) در فرآیند یاددهی و یادگیری مدارس هوشمند به روش آمیخته: مطالعه موردی (معلمان مدارس هوشمند شهرستان اردل). فصلنامه فناوری و دانش‌پژوهی در تعلیم و تربیت. 3(2). 26-11.
ذوالفقاری، حسین و خلیفی، هادی. (1402). بررسی تعاملات معنادار آموزش الکترونیکی و هوشمندسازی مدارس مقطع ابتدایی شهرستان شادگان؛ با پیشرفت‌های تحصیلی دانش‌آموزان در مراکز آموزشی. نهمین همایش علمی پژوهشی توسعه و ترویج علوم تربیتی و روانشناسی ایران. تهران. https://civilica.com/doc/1838984
ذوفن، شهناز. (1395). کاربرد فناوری‌های جدید در آموزش. تهران: انتشارات سمت.
رضایی‌راد، مجتبی؛ زارعی ‌زوارکی، اسماعیل و یوسفی‌سعیدآباد، رضا. (2012). شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر توسعه مدارس هوشمند، آموزش و ارزشیابی. 18(5). 120-109.
زارع بیدکی، ریحانه و فلاح‌الحسینی، مریم السادات (1400). موانع و چالش‌های هوشمندسازی مدارس، اولین کنفرانس بین‌المللی علوم اجتماعی، روانشناسی، علوم تربیتی و علوم انسانی.
https://civilica.com/doc/1360719
سراجی، فرهاد و سلیمانی، فاطمه. (2016). تحلیل موانع هوشمندسازی مدارس در مرحله اجرا بر اساس نظریه‌های نوآوری آموزشی. مطالعات برنامه درسی. 11 (42). 179-153.
سعدی‌پور، اسماعیل؛ ابراهیمی قوام، صغری؛ فرخی، نورعلی؛ اسدزاده، حسن و ثامتی، ناهید. (1397). مدل پیش‌بینی عملکرد تحصیلی بر اساس مؤلفه‌های هوش عاطفی، مهارت‌های حل مسئله و انگیزش پیشرفت با میانجی‌گری راهبردهای یادگیری (شناختی و فرا شناختی) در دانش‌آموزان مدارس هوشمند و عادی. نشریه پژوهش در نظام‌های آموزشی، 12(40).90-65
شیرزاد کبریا، بهارک و سیدمحمدی، سیده زینب. (2015)، بررسی مؤلفه‌های مؤثر بر هوشمندسازی مدارس و ارائه مدل مفهومی مناسب. فصلنامه علمی پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 3(10)، 39-48.
شیوه‌نامه هوشمندسازی مدارس. (1390). مرکز آمار فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت آموزش و پرورش.
صالحی‌نیا، مهدی؛ سلطانی گردفرامرزی، مصطفی؛ شکری، مرتضی و زرندی محمد. (1402). تأثیر هوشمندسازی مدارس و فناوری‌های جدید بر سبک‌های یادگیری دانش‌آموزان، رویکردهای پژوهشی نو در علوم مدیریت. شماره 40. 139-103.
صمدی، پروین و آشوری، آزاده. (1398). مطالبه‌گری دانش؛ ضرورت هوشمندسازی مدارس. چهارمین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در حوزه علوم تربیتی و روانشناسی و مطالعات اجتماعی ایران. تهران. https://civilica.com/doc/919626
قزل‌سوفلو، علی؛ نعیمی ‌نظام‌آباد، ‌محدثه و ابراهیمی‌خان‌به‌بین، خدیجه. (2024). بررسی ویژگی‌های هوشمندسازی مدارس مقطع دبستان. همایش ملی تحقیقات میان رشته‌ای در مدیریت و علوم انسانی. 8(8). 1067-1074.
کاظمی نیری، زینب و اکبری، تقی. (1400). بررسی موانع و چالش‌های هوشمندسازی مدارس ایران. دومین همایش ملی مدرسه آینده، اردبیل. https://civilica.com/doc/1404130
ماندگاری بامکان، علی محمد و کاظمی، مرتضی. (2022). مدل‌سازی عوامل مؤثر بر هوشمندسازی مدارس با رویکرد ISM. فصلنامه آموزش‌پژوهی. دوره هشتم. شماره 30. 86-74.
موسوی بیدله، سیده مرضیه؛ فلاح، وحید و سلیمانی، توران. (1397). شناسایی و رتبه‌بندی چالش‌های پیش روی هوشمندسازی مدارس بر اساس تکنیک AHP. فصلنامه فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی. 9 (2). (پیاپی 34). 85-109.
مهاجران، بهناز؛ قلعه‌ای، علیرضا و حمزه رباطی، مطهره (1392). دلایل اصلی عدم شکل‌گیری صحیح مدارس هوشمند و ارائه راهکارهایی برای توسعه آنها در استان مازندران (از دیدگاه مدیران و کارشناسان فناوری اطلاعات و ارتباطات).https://civilica.com/doc/255237
 
 
 
References
Al-Badi A. Tarhini A. Al-Mawali H. (2020). The Challenges Faced During the Implementation of Smart Schools in Oman. ICT for an Inclusive World: Industry 4.0–Towards the Smart Enterprise. 373-89.
Adler M. Ziglio E. (1996). Gazing into the oracle: The Delphi method and its application to social policy and public health. Jessica Kingsley Publishers; 1996.
Alsamawi FN. Kurnaz S. (2023). RETRACTED ARTICLE: A framework for adopting gamified learning systems in smart schools during COVID-19. Applied nan science. 13(2):1135-53.
Creswell JW. Creswell JD. (2017). Research design: Qualitative. Quantitative. and mixed methods approaches. Sage publications.
Glaser B. Strauss A (2017). Strauss A. Discovery of grounded theory: Strategies for qualitative research. Routledge.
Hadjerrouit S. Nnagbo CI. (2023). Analyzing Affordances of the E-Assessment System Numbas in Mathematics Education from an Activity Theory Perspective. International Association for Development of the Information Society.‏
Hisham NF. Salim SA. (2023). Study on the Adoption of Online Collaborative Learning from the Perspective of Sociability Quality. Research in Management of Technology and Business. 29; 4(1):600-12.
Hwang WY. Hoang A. Lin YH. (2021). Smart mechanisms and their influence on geometry learning of elementary school students in authentic contexts. Journal of Computer Assisted Learning. 37(5):1441-54.
Lubis MA. Mustapha R. Lampoh AA. (2009). Integrated Islamic education in Brunei Darussalam: Philosophical issues and challenges. Journal of Islamic and Arabic Education. 1(2):51-60.
Millton P. (2003). Trends in the integration of ICT and learning in k-12 system. CA: Canadian Education Association.
Ming T. Hall C. Azman H. Joyes G. (2010). Supporting smart school teachers’ continuing professional development in and through ICT: A model for change. International Journal of Education and Development using ICT. 25;6(2):5-20.
Mogas J. Palau R. Fuentes M. Cebrián G. (2020). Smart schools on the way: How school principals from Catalonia approach the future of education within the fourth industrial revolution. Learning Environments Research. 25(3):875-93.
Mukhsieva A. Juramurotova S. (2023). improving educational efficiency based on virtual educational technologies. Science and innovation. 2(B3). 26-29.‏
O’Sheehan HL. (2024). Exploring aesthetics. emotion and usability in eLearning applications for users with intellectual disability, (Doctoral dissertation, Institute of Art, Design+ Technology).
Sarker MN. Wu M. Cao Q. Alam GM. Li D. (2019). Leveraging digital technology for better learning and education: A systematic literature review. International Journal of Information and Education Technology. 9(7):453-61.
Singh H & Miah SJ. (2020). Smart education literature: A theoretical analysis. Education and Information Technologies. 25(4). 3299-3328.‏
Wahyudin AY. Darwis D. Cindiyasari SA. Suhartanto A. (2023). Penerapan Smart School Untuk Meningkatkan Mutu Pembelajaran dan Pelayanan di SMK Islam Adiluwih Pringsewu Provinsi Lampung. InProsiding Seminar Nasional Pengabdian Masyarakat LPPM UMJ (Vol. 1, No. 1).
Whalen J. Mouza C. (2023). ChatGPT: challenges, opportunities, and implications for teacher education. Contemporary Issues in Technology and Teacher Education. 23(1):1-23.
Wu CH. (2020). Adoption of Innovative ICT-Enabled Systems for Analysis-and Intuition-Styled Teachers in Primary Schools. InEncyclopedia of Education and Information Technologies 2020 Jun 14 (pp. 2-13). Cham: Springer International Publishing.
Zhu ZM. Xu FQ. Gao X. (2020). Research on school intelligent classroom management system based on Internet of Things. Procedia Computer Science. 1;166:144-9.