انجمن فناوری آموزشی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه روانشناسی بالینی، دانشکده پزشکی، علوم پزشکی قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

2 دانشیار و عضو هیئت علمی دانشکده پزشکی، علوم پزشکی قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

چکیده

قدرت ایگو و نحوه به‌کارگیری مکانیسم‌های دفاعی در برابر رویدادها و در زمان تجربه هیجانات ناخوشایند، از جمله عوامل مرتبط با تداوم رفتار خود آسیبی است. بر اساس مباحث مطرح شده و با توجه به در دسترس نبودن داده‌های مرتبط در این زمینه، به پیش‌بینی قدرت ایگو بر اساس روابط بین موضوعی و احساس تنهایی پرداخته شد. پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است و از لحاظ هدف، کاربردی است. جامعه پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه آزاد واحد علوم پزشکی قم در سال تحصیلی 1402-1401 در سه مقطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری به تعداد 1034 نفر بود. روش نمونه‌گیری در این پژوهش به صورت تصادفی ساده بود که از بین آنها تعداد 387 نفر براساس فرمول برآوردحجم نمونه کلاین با روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، سیاهه روان‌شناختی قدرت ایگو مارک استروم، سابینو، تورنر و برمن (۱۹۹۷)، پرسشنامه روابط موضوعی بل (1995)، پرسشنامه احساس تنهایی راسل و پیلوا و کورتونا (1980)) بود؛ پایایی پرسشنامه‌ها با استفاده از روش آلفای کرونباخ به ترتیب برابر با 87/0، 95/0، 82/0 به دست آمد. در راستای آزمون فرضیه‌های اصلی تحقیق از الگویابی معادلات ساختاری با بهره‌گیری از نرم‌افزار LISREL و تعیین شاخص-های مجذور کای استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد قدرت ایگو می‌تواند بر روابط موضوعی و احساس تنهایی دانشجویان دانشگاه آزاد واحد علوم پزشکی قم نقش معنادار داشته باشد؛ همچنین روابط موضوعی از طریق قدرت ایگو اثر غیرمستقیم مثبت بر احساس تنهایی و اثر مستقیم و مثبت بر قدرت ایگو و احساس تنهایی دانشجویان دانشگاه آزاد واحد علوم پزشکی قم دارد. نتایج همچنین نشان داد مدل پیشنهادی روابط علی بین متغیرهای قدرت ایگو، روابط موضوعی و احساس تنهایی، از برازش قابل قبولی برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

آب­یارحسینی، سیدعلی؛ منیرپور، نادر؛ میرزاحسینی، حسن. (1399). مدل ساختاری احساس تنهایی بر اساس روابط موضوعی و کیفیت ارتباط والد- کودک در افراد با گرایش شخصیت مرزی: نقش میانجی خودشیفتگی. دوفصلنامه روانشناسی معاصر. 15 (2)، 132-119.
آزاد، پیمان. (1399). غلبه بر خشم و احساس تنهایی. تهران: نشر البرز.
امروزی، رضا؛ نامنی، ابراهیم. (1396).  اثربخشی­زوج­درمانی­ روابط ­موضوعی بر خودمتمایزسازی و سازگاری زناشویی زوجین متقاضی طلاق، چهارمین کنفرانس بین­المللی نوآوری­های اخیر در روانشناسی، مشاوره و علوم رفتاری.
الطافی، ش. (1388). بررسی و مقایسه قدرت من و ویژگی­های شخصیتی افراد وابسته به مصرف مواد و غیروابسته. پایان­نامه کارشناسی­ارشد روان­شناسی بالینی، دانشگاه شاهد تهران.
اویسی، هلیا؛ منیرپور، نادر؛ ضرغام­حاجبی، مجید. (1402). مدل قدرت ایگو براساس روابط موضوعی و نقش میانجی سازمان شخصیت در افراد متقاضی جراحی زیبایی سر و صورت. رویش روان­شناسی. ۱۲ (۱)،۱۴۵-۱۵۴.
بولاند، رابرت؛ ال.وردوین، مارسیا؛ روئیز، پدرو. (1401). خلاصه روانپزشکی کاپلان و سادوک، جلد سوم، ویرایش دوازدهم، (ترجمه فرزین رضاعی، محمد منایی، فاطمه هداوندخانی، پروین جمشیدیان قلعه شاهی)، تهران: انتشارات ارجمند، 2022.
پارساحاجتی، محمد. (1386). احساس تنهایی در گستره زندگی، نشریه مشاور مدرسه، 3 (1)، 27-24.
پروچاسکا، جیمز؛ نورکراس، جان. (1401). نظریه­های روان­درمانی (نظام­های­روان درمانی): تحلیل میان نظری. ترجمه­ی یحیی سیدمحمدی، تهران: نشر روان، 2010.
پرویز، کوروش؛ آقامحمدیان، حمیدرضا؛ قنبری، بهرام­علی؛ دهقانی، محمود. (1395). رابطه توانمندی ایگو و فراشناخت در دانشجویان دختر و پسر، راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 9 (2)، 126-118.
جمیل، لیلی؛ عاطف­وحید، محمدکاظم؛ دهقانی، محمود؛ حبیبی، مجتبی. (1394).رابطه توانمندی ایگو، سبک­های دفاعی و روابط ابژه با سلامت. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران. 21 (2)، 154-144.
خزایی، زهرا؛ تمدن، فاطمه. (1393). دیدگاه جان مارتین فیشر درباره اختیار لازم در مسئولیت اخلاقی. مجله حکمت و فلسفه. 10 (39)، 151-131.
دادفر، محبوبه؛ عاطف‌وحید، محمدکاظم؛ کاظمی، هادی؛ کولیوند، پیرحسین. (1393). درمان شناختی تحلیلی. تهران: نشر میرماه.
راس،آلن. (1399). روانشناسی شخصیت: نظریه­ها و فرآیندها. (ترجمه سیاوش جمال­فر)، تهران: نشر روان، 2003.
روشنی، شهره؛ غروی­نائینی، نهله؛ باستانی، سوسن. (1394). راهکارهای زنان برای کسب آرامش در زندگی زناشویی و پیامدهای آن، مجله پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده، 4 (6)، 88-61.
سنت­کلر، مایکل. (1401). درامدی بر روابط موضوعی و روان­شناسی خود، (ترجمه حامد علی­آقایی و علیرضا طهماسب)، تهران: نشر نی، 1940.
سنگانی، علیرضا؛ دشت­بزرگی، زهرا. (1397). اثربخشی طرحواره­درمانی بر سلامت روانی، نشخوار ذهنی و احساس تنهایی زنان مطلقه. دست‌آوردهای روان‌شناختی. 25 (2)، 216-201.
سیدموسوی، مهری؛ محرمی، جعفر. (1398). ناگویی هیجانی، احساس تنهایی و ترس از صمیمیت: پیش­بینی­کننده­های نگرش به خیانت در مردان. دوفصلنامه روانشناسی معاصر. 14 (1)، 21-12.
شارف، ریچارد. (1402). نظریه­های روان­درمانی و مشاوره. (ترجمه مهرداد فیروزبخت). تهران: نشر رسا، 2010.
شفیع­آبادی، عبدالله؛ ناصری، غلامرضا. (1396). نظریه­های مشاوره و روان­درمانی. تهران: نشر دانشگاهی.
شولتز، دوان. (1400). نظریه­های شخصیت. (ترجمه یحیی سیدمحمدی)، تهران: نشر ویرایش، 2005.
عمیدی­مظاهری، مریم؛ میرزمانی، شهرام؛ منوچهری، زهره؛ ترابی، زهرا. (1395). احساس تنهایی و عوامل مؤثر بر آن در همسران کارکنان اعزامی به مأموریت‌های دریانوردی طولانی مدت. ابن سینا. ۱۸ (۳)،۴-۹.
عینی، ساناز؛ نریمانی، محمد؛ عطادخت، اکبر؛ بشرپور، سجاد؛ صادقی­موحد، فریبا. (1397). اثربخشی درمان شناختی- تحلیلی بر قدرت ایگو و روابط موضوعی افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی. مجله مطالعات علوم پزشکی. ۲۹ (۱)، 11-1.
کریمی­طار، آرین. (1393). رابط ابعاد خشم، بازداری جنسی و روابط ابژه با علایم وسواس اجباری، پایان­نامه کارشناسی­ارشد روانشناسی بالینی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
کوچکی­راوندی، محمد؛ منیرپور، نادر؛ ارج، عباس. (1394). نقش سبک­های دلبستگی، کیفیت روابط موضوعی و قدرت ایگو در پیش­بینی سندروم روده تحریک­پذیر. دوماهنامه علمی- پژوهشی فیض. 19 (3)، 241-231.
گارسیامارکز، گابریل. (1395). صد سال تنهایی. (ترجمه رسول اکبری)، تهران: نشر شبگون.
قابضی، فاطمه؛ پاکدامن، شهلا؛ پاسبان، ریحانه؛ مرادخانی، لیلا. (1395). پیش‌بینی احساس تنهایی جوانان براساس کیفیت ارتباط آنها با خدا. پژوهش­نامه روانشناسی مثبت. 1 (1)، 92-81.
فرانکاند، آلن ج. (1400). روان­درمانی تحلیلی مبتنی بر روابط اُبژه­ای. (ترجمه سعید کیانپور)، تهران: انتشارات ارجمند، 2010.
فیست، گریگوری­جی. (1401). نظریه­های شخصیت. (ترجمه یحیی سیدمحمدی)، تهران: نشر روان، 2002.
مازلو، ابراهیم­اج. (1376). انگیزش و شخصیت. (ترجمه احمد رضوانی)، مشهد: بنیاد پژوهش­های اسلامی آستان قدس رضوی.
مروتی، ذکراله؛ یادگاری، روح­الله. (1398). مقایسه احساس تنهایی و خودکارآمدی مقابله‌ای در دانشجویان زن وابسته به گوشی همراه و عادی. دست‌آوردهای روان‌شناختی. 26 (2). 262-243.
مزینانی، ربابه. (1400). ملانی کلاین: نظریه‌پرداز نوآور عرصه‌ی روابط موضوعی و یاری‌گر روان‌تحلیل‌گری کودک، تهران: نشر دانژه.
مسگریان، فاطمه؛ آزادفلاح، پرویز؛ فراهانی، حجت­الله؛ قربانی، نیما. (1396). ویژگی‌‌های روان‎سنجی نسخه فارسی مقیاس روابط موضوعی بل. مجله روانشناسی بالینی و شخصیت. 15 (2)، 204-193.
منصوری­نژاد، راضیه؛ عبدالهی، نیره؛ محمودی، طیبه؛ عبدالرسولی، لیلا؛ زرگر، یدالله. (1400). بررسی رابطه احساس تنهایی اجتماعی و عاطفی، ترس از ارزیابی منفی، سرکوب فکر و ذهن‌­آگاهی با میانجی‌گری خود پنهانی. مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت. ۸ (۳)،51-39.
میکائیلی، نیلوفر؛ مرادی­کلارده، پریسا. (1400). نقش قدرت ایگو و دشواری تنظیم هیجان در پیش­بینی رفتار خودآسیبی بدون قصد خودکشی در دانش­آموزان. رویش روانشناسی. 10 (4)، 88-77.
نادری، فرح؛ حق­شناس، فریبا. (1388). رابطه تکانشگری و احساس تنهایی با میزان استفاده از تلفن همراه در دانشجویان. یافته­های نو در روان­شناسی. 4 (12)، 121-111.
هنرپروران، نازنین. (1395). اثربخشی رویکرد تلفیقی ایماگوتراپی و رابطه با ابژه بر کنترل عواطف زوجین خیانتکار. فصلنامه روش­ها و مدل­های روان شناختی، 27، 28-15.
یوسف­زاده­چابک، مهشید؛ یثربی، کامران. (1394). رابطه بین روابط ابژه و گناه بین­فردی در اختلالات مرتبط با مصرف مواد مخدر و محرک، نخستین کنگره بین­المللی جامع روان­شناسی ایران.
References
Asher, S.R & Coie J.D. (1990). peer rejection in childhood. New York: Cambridge university press.
Bell, M.D. (1995). Bell Object Relations and Reality Testing Inventory (BORRTI) manual. Los Angeles: Western Psychological Services.
Conte, H.R & plutchik, R. (1995). Ego defenses: theory and measurement, John Wiley & sons, Ink.
Cyranka, K. Rutkowski K. Mielimaka, M. Sobanski, J.A. Klasa, K & Müldner-Nieckowski, L. (2018). Changes in ego s trength in patients with neurotic and personality disorders treated with a short-term comprehensive psychodynamic psychotherapy. Psychiatr Pol. 52 (1), 115-127.
 Kelly, F.D. (2014). The Assessment of object Relations Phenomena in Adolescents: TAT and Rorschach Measures. London: Rutledge.
Isanejad, O & Bagheri, A. (2018). Marital Quality, Loneliness, and Internet Infidelity. Cyberpsychology, Behavior and Social Networking, 21 (9), 542-548.
Gimeno, E & Chiclana, C. (2017). Cognitive analytic therapy and mentalizing function. Eur Psychiatry, 41: S776.
Markstrom, C.A., Sabino, V.M., Tumer, B.J & Berman, R.C. (1997). The psychosocial inventory of ego strengths: Development and validation of a new Erikson Ian measure.  Journal of Youth and Adolescence, 26 (6), 705-732.
Padmanabhanunni, A & Pretorius, T. (2021). The Loneliness–Life Satisfaction Relationship: The Parallel and Serial Mediating Role of Hopelessness, Depression and Ego-Resilience among Young Adults in South Africa during COVID-19. International Journal of Environmental Research and Public Health. 18 (7), 3613. DOI: 10.3390/ijerph18073613.
Sant Clair, M. (2011). An Introduction to thematic relationship and psychology itself. Translation: Tahmaseb A, Aghaee, A. Tehran: Nai Publication.
Sharma, R. (2012). Ego-strength in relation to adjustment of college-going students. Indian Streams Res J, 2 (1), 1-4.
Stafrace, S.P & Evans, B.J. (2004). Self-esteem, hypnosis and ego-enhancement. Aust J Clin Exp Hypn, 32 (1), 1-35.
Topaloglu, A.O. (2017). Examining the predictability of loneliness levels of college students with various variables, Global Journal of Psychology Research New. 7 (2), 42-47.
Vaillant, G. (1992). Ego Mechanisms of Defense: A Guide for Clinicians and Researchers, American psychiatric press, Inc.