انجمن فناوری آموزشی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار ،گروه آموزش علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی 14665-889 تهران، ایران

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، تحقیقات آموزشی و آموزگار آموزش و پرورش شهرستان فسا.

3 دانشجوی دکتری، فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه اصفهان، ایران

4 آموزگار آموزش و پرورش شهرستان داراب.

چکیده

در تعلیم و تربیت دانش آموزان همواره باید از روش‌ها و ابزارهای تربیتی فراوانی بهره گرفت و در این بین تشویق کردن و تنبیه کردن از مهمترین ابزارهای سیستم آموزش برای تربیت صحیح دانش آموزان در مدارس است. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی با روش پدیدارشناسی، شیوه-های انجام تشویق و تنبیه در آموزش‌های مجازی را مورد بررسی قرار داد. قلمرو پژوهش شامل معلمان نمونه شهرستان نی‌ریز بود و مشارکت کنندگان با استفاده از نمونه گیری هدفمند (موارد مطلوب) انتخاب شدند. جهت گردآوری داده‌ها از مصاحبه نیمه ساختارمند استفاده شد. بدین صورت که پس از مصاحبه با 10 معلم، اشباع داده‌ها حاصل شد. داده‌های به دست آمده مطابق کدگذاری اشتراوس و کوربین تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد استفاده از شیوه‌های متنوع تشویق و تنبیه، رعایت اعتدال، استفاده از شیوه‌های بدیع، استفاده از چارچوب رفتاری درست در کلاس مجازی از مضامین اصلی به شمار می‌آید. همچنین به منظور غنای آموزش مجازی، ساخت استیکر از مخاطبان و توجه خاص به تفاوت‌های فردی آنان از سوی مشارکت کنندگان طرح شد. جهت حفظ انگیزه یادگیری فراگیران و جلوگیری از کج‌روی‌ها در آموزش‌های مجازی استفاده از تشویق و تنبیه ضرورتی انکارناپذیر است.

کلیدواژه‌ها

اتکینسون، ریتا ال. (1385). زمینه روانشناسی هیلگارد، مترجمان محمدنقی براهنی، نیسان گاهان، مهدی محی‌الدین‌بناب، بهروز بیرشک، مهرداد بیک، مهرناز شهرآرای، رضا زمانی، تهران: رشد.
آهنگران، محمدرسول. (1388). محدوده مجاز تنبیه‌بدنی کودکان از منظر روایات اهل بیت(ع)، نشریه علوم و حدیث، دوره14، شماره3(53)، ص70-60.
حسینی، داوود. (1385). اصول حاکم بر روش تشویق و تنبیه در تربیت اخلاقی، راه تربیت، شماره1، صص134-119.
خورشیدی، محمدموسی و حشمت‌زاده، سیده مریم. (1401). تشویق و اثرات آن در یادگیری دانش‌آموزان، دهمین کنفرانس بین‌المللی روانشناسی، علوم تربیتی و سبک زندگی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر.
دلشاد تهرانی، مصطفی. (1380). سیری در تربیت اسلامی، چاپ اول، تهران: نشر ذکر.
دلشاد تهرانی، مصطفی. (1394). ماه مهرپرور؛ تربیت در نهج البلاغه، چاپ هفتم، تهران: انتشارات دریا.
دری کرز، رودلف، ویکی شولتز. (1381). روشهای نوین  رفتار با کودکان، ترجمه محمود توتونچیان، تهران: انتشارات ثامن الائمه، چاپ اول، ص 53.
خوئی‌نژاد، غلامرضا. (1383). روش های پژوهش در علوم تربیتی، تهران: مرکز أمور توانبخشی نابینایان کشور رودکی.
ژان ژاک روسو. (1402). امیل، ترجمه غلامحسین زیرک زاده، تهران: ناهید.
سعدی، مصلح الدین. (1368)، گلستان، به تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران: سهیل.
سیف، علی اکبر. (1379). روانشناسی تربیتی، چاپ دوم، تهران: پیام نور.
شری، جان. (1391). قدرت والدین، ترجمه فاطمه اعلمی، تهران: پیدایش.
شمشادی، معصومه؛ قدیم زاد، شیرین و ساروق، زینب. (1396). نقش تشویق و تنبیه بر یادگیری دانش آموزان از دیدگاه تعلیم و تربیت، پنجمین همایش علمی پژوهشی علوم تربیتی و روانشناسی، آسیبهای اجتماعی و فرهنگی ایران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
کشاورز، عباس، منصوری، فرحناز. (1394). تشویق یا تنبیه، مشهد: انتشارات مرندیز.
صادقی لطف آباد، حدیث. (1402). بررسی نقش تشویق در پیشرفت تحصیلی در مقطع ابتدایی دبستان غیرانتفاعی ناصح، فصلنامه سلامت روان مدرسه، 1 (4)، 17-1.
فارابی، ابونصر. (1371). التنبیه علی سبیل السعاده، شرح جعفر آل یاسین، تهران: حکمت.
قائمی، علی. (1390). حدود آزادی در تربیت، چاپ چهارم، تهران: انتشارات انجمن اولیاء و مربیان.
قائمی، علی. (1376). هدایت نوجوان به سوی نماز، تهران، ستاد اقامه نماز و احیای زکات.
کشاورز، عباس و منصوری، فرحناز. (1394). تشویق یا تنبیه، مشهد: انتشارات مرندیز.
مسعودی‌راد، امیرحسین و بهنام، رسول و مسعودی‌راد، مائده. (1400). بررسی نقش تشویق و تنبیه به عنوان دو مولفه تربیتی، نشریه نخبگان علوم و مهندسی، دوره6، شماره4، ص67-56.
معتمدی، رضا و آزادی، محمد و اکبرنژاد، غلامرضا. (1400). تاثیرات تشویق و تنبیه بر روند تربیتی و آموزشی دانش آموزان، چهارمین همایش بین المللی روانشناسی، علوم تربیتی و مطالعات اجتماعی، دانشگاه فرهنگیان همدان، https://civilica.com/doc/1450109
ممتحن، مهدی. (1391). واکاوی نگاره های تعلیمی-تربیتی تشویق و تنبیه در آثار سعدی، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی(پژوهشنامه زبان و ادبیات فارسی)، سال چهارم، شماره پانزدهم، پاییز1391، ص176-157.
موسوی، سیدعباس. (1393). تنبیه کودک از نگاه فریقین، نشریه مطالعات فقه تربیتی، دوره1، شماره2، ص154-127
مولوی، جلال الدین. (1385). فیه‌مافیه، براساس نسخه استاد بدیع الزمان فروزانفر/ به کوشش زینب یزدانی، تهران: فردوس.
نرماشیری، معصومه. (1398). تشویق و تنبیه و مقایسه آن از دیدگاه ژان ژاک روسو و خواجه نصیر طوسی، سومین کنفرانس ملی نوآوری و تحقیق در اخلاق و تربیت، مناسبات دین و روان شناسی، تهران.
نظریان، عطیه. (1399). تشویق و تنبیه در آموزش مجازی، هفتمین همایش ملی علمی پژوهشی روانشناسی و علوم تربیتی، شیروان. https://civilica.com/doc/1135839
نهج البلاغه. (1391). ترجمه محمد دشتی، قم: موسسه تحقیقاتی امیرالمومنین (ع).
هیلیگارد، ارنست روپیکوت. (1367). نظریه های یادگیری، ترجمه محمدتقی براهنی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
عنصرالمعالی، کیکاوس بن اسکندر. (1389). قابوسنامه، گردآوری: رحمت الله رضایی، تهران: خلاق.
یوسفی گوهرگان، شهین تاج؛ یوسفی گوهرگان، شریعت  و یوسفی گوهرگان، یوسف. (1402). شیوههای تشویق و تنبیه و اثر آن بر روند تربیتی کودکان در دوره ابتدایی، پژوهشنامه اورمزد، شماره 62، 56-41.
 
Etickenson, Rita.l. (2006). Hilgar psychology context, trandlators: Mohammad nagi Bbarahimi. Tehran: Roshd.
Hilgard, Ernest, Ropick out, (1998). learning theories, translated by Ahmad Taqi Baraheni, University publication center.
Fauziddin ,M & Dwi Kusumawati,M & Ananda, R. (2023). The Impact of Reward and Punishment on the Extrinsic Motivation of Elementary School Students, Jurnal Pendidikan, Vol.15, 1, pp. 183-192, DOI: 10.35445/alishlah.v15i1.2856.
Rohmanudin, A. (2010). Learning motivation of muhamadadyah plus elementary school students, salatiga city in academic year 2009/2010. State Islamic college of salatiga.