نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری فلسفه‌ی تعلیم و تربیت، گروه روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
2 کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، گروه روانشناسی و علوم تربیتی ,، دانشگاه آزاد اسلامی شیراز، شیراز، ایران.
چکیده
تحلیل محتوا از روش‌های اسنادی و پنهان‌گر است که به بررسی نظام‌‌مند، عینی، کمّی و تعمیم‌‌پذیر پیام‌های ارتباطی موجود در متن می‌پردازد و درنتیجه وارد تاویل و نشانه‌شناسی محتوای پیام نمی‌شود. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی کتاب فارسی پایه سوم ابتدایی سال 1399-1398 بر اساس روش کلوز و دسترسی به میزان پایبندی محتوای آن به رعایت اصول برنامهریزی در تنظیم ساختار است. مورد مطالعه، کتاب فارسی پایه‌‌ی سوم است و برای اجرای روش یک نمونه تصادفی شامل 26 دانش‌‌آموز کلاس سوم ابتدایی شهر شیراز انتخاب شد. برای جمع‌‌‌آوری اطلاعات از آزمون محقق‌‌ساخته استفاده شد. تجزیه‌‌و‌‌تحلیل اطلاعات نشان داد که محتوای مطالب در سطح خودآموز و مستقل می‌‌باشد. لذا به معلمان پیشنهاد می‌‌شود در صورت آموزش مجازی یا تدریس در مدارس چندپایه از توانایی‌‌های دانش‌‌آموزان در تدریس این درس استفاده نموده و تمرکز خود را بیشتر بر درس‌‌های دیگر قرار دهند.
کلیدواژه‌ها
ابراهیم‌‌زاده کیا کلایه، محسن (1378). تحلیل محتوای کتاب تعلیمات تجربی سوم ابتدایی براساس طبقه‌‌بندی فارسی و همکاران از هدف‌‌های رفتاری در سطوح حیطه شناختی، پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد: دانشگاه آزاد تهران.
افهمی، بنفشه (1385). بررسی مضامین و آموزه‌‌های سیاسی در کتابهای دوره ابتدایی، فصلنامه پژوهش‌‌های تربیت اسلامی. سال سوم، شماره 2: 28-2.
آقازاده، احمد. (1385). اصول و قواعد حاکم بر فرایند تربیت شهروندی و بررسی سیر تحولات و ویژگی‌‌های این‌گونه آموزش‌‌ها در کشور ژاپن، فصلنامه نوآوری‌‌های آموزشی، سال سوم، شماره 17: 66-45.
آقازاده، احمد (1385). مسائل آموزش و پرورش ایران، تهران: انتشارات سمت.
جوادپور، محمد (1374). بررسی نحوه‌‌ی تألیف کتابهای تعلیمات تجربی دوره راهنمایی تحصیلی براساس تکنیک ویلیام رومی در نظام آموزش و پرورش: دانشگاه علامه طباطبایی.
چیت‌‌ساز، محمدعلی (1389). آشنایی با تدریس کتب هدیه‌‌های آسمان، مشهد: انتشارات ضریح آفتاب.
دفتر برنامهریزی و تألیف کتب درسی (1395). راهنمای تدریس کتاب فارسی تجربی پایه‌‌ی سوم ابتدایی.
دفتر تالیف کتابهای ابتدای و ابتدایی نظری (1395). فارسی تجربی پایه‌‌ی سوم ابتدایی.
دهقانی، مهدی (1383). میزان فعال یا غیرفعال بودن کتاب هدیه‌‌های آسمانی و کتاب کار چهارم ابتدایی: تالیف جدید تعلیمات اسلامی. دانشکده فارسی تربیتی و روانشناسی دانشگاه اصفهان، سال چهارم، شماره 1: 22- 1.
رضایی، معرفت (1385). بررسی عوامل موثر در تعیین محتوای کتابهای تعلیمات دینی دوره ابتدایی از دیدگاه معلمان استان آذربایجان، پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
ستایش، حسن (1385). ساختار محتوای کتاب درسی دانشگاهی با رویکرد کاوش محور در کتاب درسی دانشگاه محور: ساختار و ویژگی‌‌ها (جلد اول)، اولین همایش بین‌‌المللی کتاب درسی دانشگاهی: نشر سمت، 389-370.
سمیعی، اعظم، افضل‌‌خانی، مریم (1392). تحلیل محتوای کتاب هدیه‌‌های آسمانی پایه‌‌ی سوم ابتدایی از منظر فعال و غیرفعال بودن براساس روش ویلیام رومی در سال تحصیلی 69 62، فصلنامه پژوهش‌‌های برنامه درسی، دوره سوم، شماره 2: 136-119.
عابدینی بلتورک، میمنت. نیلی، محمدرضا (1393). تحلیل جایگاه سازنده‌گرایی به عنوان رویکرد نوین: یادگیری در کتابهای درسی دوره ابتدایی، مجله پژوهشی در برنامهریزی درسی، سال یازدهم، شماره 13: 17- 6.
عطاران، محمد (1383). جهانی شدن و تاثیر آن بر اهداف تعلیم و تربیت، مجموعه مقالات اولین همایش ملی جهانی شدن و تعلیم و تربیت، دانشگاه تهران: انتشارات امور خارجه.
فضل‌الهی، سیف‌اله (1398). روش‌شناسی تحلیل محتوا با تاکید بر تکنیک‌‌های خوانایی‌سنجی و تعیین ضریب درگیری متون. فصلنامه پژوهش، سال سوم، شماره اول، بهار وتابستان، ص71-94.
کاکاوندی، مهنوش. (1379). ارزشیابی محتوای کتابهای درسی فارسی اول تا سوم ابتدایی (جدیدالتألیف) براساس روش ویلیام رومی، پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
کانت، امانوئل (1386). تعلیم و تربیت، ترجمه محمد حسین شکوهی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
کرمی، زهره. اسدبیگی، پژمان (1392). تحلیل محتوای کتاب فارسی پایه‌‌ی اول ابتدایی براساس تکنیک ویلیام رومی و حیطه شناختی بلوم، مجله پژوهشی در برنامهریزی درسی، سال دهم، شماره 10: 179-162.
معروفی، یحیی و یوسف‌‌زاده، محمدرضا (1388). تحلیل محتوا در علوم انسانی (راهنمای عملی تحلیل کتابهای درسی). همدان؛ سپهر دانش.
یعقوبیان، اعظم، (1377). بررسی محتوای کتاب جغرافیای دوره پیش‌دانشگاهی براساس تکنیک ویلیام رومی، پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد: دانشگاه علامه طباطبایی.
References
Abedini Beltork, Mayment. Nili, Mohammadreza. (2013). Analyzing the position of constructivism as a new approach: learning in elementary school textbooks, research journal in curriculum planning, year 11, number 13: 6-17. (In Persian).
Afemi, Banafsheh. (2006). Investigating political themes and teachings in elementary school books, Islamic Education Research Quarterly. Year 3, Issue 2: 2-28. (In Persian).
Aghazadeh, Ahmed. (2006). Iran's education issues, Tehran: Somit Publications. (In Persian).
Aghazadeh, Ahmed. (2006). The principles and rules governing the process of citizenship education and the review of the evolution and characteristics of such education in Japan, Educational Innovation Quarterly, third year, number 17: 45-66. (In Persian).
Attaran, Mohammad. (2004). Globalization and its impact on the goals of education and training, Proceedings of the First National Conference on Globalization and Education, University of Tehran: Foreign Affairs Publications. (In Persian).
Author's book of elementary and elementary theoretical books. (2015). Experimental Farsi of the third grade of elementary school. (In Persian).
Chit Saz, Mohammad Ali. (2010). Familiarity with teaching the books of Heaven's Gifts, Mashhad: Zareeh Aftab Publications. (In Persian).
Dehghani, Mehdi. (2004). The degree of activeness or inactivity of the Heavenly Gifts book and the 4th elementary workbook: the new compilation of Islamic teachings. Persian Faculty of Education and Psychology, University of Isfahan, fourth year, number 1: 1-22. (In Persian).
Ebrahimzadeh Kia Kalaye, Mohsen. (1999). Content analysis of the third elementary experimental education book based on Farsi and colleagues' classification of behavioral goals in cognitive domain levels, master's thesis: Azad University of Tehran. (In Persian).
Fazl Elahi, Saif Elah. (2018). Methodology of content analysis with emphasis on readability techniques and determination of engagement coefficient of texts. Research Quarterly, third year, first issue, spring and summer, pp. 71-94. (In Persian).
Javadpour, Mohammad. (1995). Investigating the method of writing experimental teaching books for middle school based on William Rumi's technique in the education system: Allameh Tabatabai University. (In Persian).
Kakavandi, Mahnoosh. (2018). Evaluating the content of first to third primary Persian textbooks (newly authored) based on William Rumi's method, master's thesis, Tehran: Islamic Azad University, Central Tehran branch. (In Persian).
Kant, Emmanuel. (2007). Education and training, translated by Mohammad Hossein Shakohi, Tehran: Tehran University Press. (In Persian).
Kerami, Venus. Asadbeigi, Pejman. (2012). Analysis of the content of the first-grade Persian book based on William Rumi's technique and Bloom's cognitive domain, research journal in lesson planning, 10th year, number 10: 162-179. (In Persian).
Maroufi, Yahya and Yousef-zadeh, Mohammad Reza. (2008). Content analysis in humanities (a practical guide to analyzing textbooks). Hamedan; Sefer Danesh
Office of planning and authoring textbooks. (2015). Teaching guide for experimental Farsi book for the third grade of elementary school. (In Persian).
Rezaei, Marafet (2006). Investigating the effective factors in determining the content of religious education books of elementary school from the point of view of teachers of Azerbaijan Province, Master's thesis, Tehran: Islamic Azad University, Central Tehran branch. (In Persian).
Samii, Azam, Afzalkhani, Maryam. (2012). Analysis of the content of the book Heavenly Gifts of the Third Grade of Elementary School from the perspective of being active and inactive based on William Rumi's method in the academic year 2016-2018, Curriculum Research Quarterly, third period, number 2: 119-136. (In Persian).
Setayesh, Hassan. (2006). The content structure of university textbooks with an exploration-oriented approach in university-oriented textbooks: structure and characteristics (Volume 1), the first international conference on university textbooks: Semat Publishing, 370-389. (In Persian).
Yaqoubian, Azam, (1998). Examining the contents of the pre-university geography book based on William Rumi's technique, master's thesis: Allameh Tabatabai University. (In Persian).
)