انجمن فناوری آموزشی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روانشناسی دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.

2 استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

3 کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، آموزش و پروش، سنندج، ایران.

4 کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، آموزش و پروش، مریوان، ایران.

چکیده

این پژوهش با هدف مقایسه‌ی اثربخشی آموزش مستقیم ریاضی و بازی درمانی بر اختلال یادگیری ویژه‌ی ریاضی و انگیزش ریاضی انجام شد. روش پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی پیش‌آزمون – پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه‌ی آماری دانش‌آموزان ناحیه‌ی دو شهر سنندج بودند و نمونه‌ی آماری 45 نفر بود که به روش هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه 15 نفره قرار گرفتند. برای جمع‌آوری داده‌ها از ابزار آزمون وکسلر، آزمون عملکرد تحصیلی تبریزی و همکاران (1400) و انگیزش ریاضی نعمتی (1388) استفاده شد. داده‌ها در دو سطح توصیفی و استباطی با استفاده از نرم‌افزار Spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد که آموزش مستقیم ریاضی و بازی درمانی با 95 درصد اطمینان بر اختلال یادگیری ویژه‌ی ریاضی مؤثر بوده است. همچنین یافته‌های حاصل از تحلیل کوواریانس چندمتغیره جهت بررسی نقش آموزش مستقیم ریاضی و بازی درمانی بر انگیزش ریاضی حاکی از اثرگذاری متغیرهای مستقل بر وابسته بود. بین اثرگذاری آموزش مستقیم ریاضی و بازی‌درمانی بر اختلال یادگیری ویژه‌ی ریاضی تفاوتی وجود نداشت. در مورد اثربخشی آموزش مستقیم ریاضی و بازی‌درمانی بر انگیزش ریاضی تفاوت وجود داشت و اثربخشی آموزش مستقیم بیشتر از بازی درمانی بود.

کلیدواژه‌ها

احمد‌‌وند، محمد علی.(1397). روانشناسی بازی. تهران: انتشارات پیام نور.
انجمن روانپزشکی آمریکا. (2013). راهنمای تشخیصی و آماری اختالالت روانی ویراست پنجم -5DSM. ترجمه: سیدمحمدی، یحیی. تهران: روان.
بیگدلی، ایمان‌‌اله؛ عبدالحسین‌زاده، عباس؛ محمدی‌فر، محمدعلی و رضایی، علی محمد. (1396). اثربخشی آموزش حل مساله ریاضی با روش بازی بر انگیزش درونی حل مساله در دانش‌آموزان مبتلا به اختلال یادگیری ریاضی. ناتوانی‌های یادگیری، 7(1 )، 26-41.
تبریزی، مصطفی، تبریزی، نرگس، تبریزی علیرضا. (1400). درمان اختلالات ریاضی(منطبق با کتاب جدید ریاضی دبستان)، تهران: انتشارات فراروان.
تبریزی، مصطفی، تبریزی، نرگس، تبریزی علیرضا. (1392). درمان اختلالات دیکته نویسی تهران: انتشارات فراروان.
کیل، پاتریک، سوافورد. (2001). کمک کنیم کودکان ریاضی یاد بگیرند. (ترجمه بهزاد، مهدی و گویا، زهرا،1396). تهران: انتشارات فاطمی.
 
 
رضایی‌‌مقدم، مرجان، بابایی، علی، و رجب‌زاده، زینب. (1398). تاثیر آموزش تکنیک‌های بازی‌درمانی گروهی بر درمان اختلال ریاضی دانش‌آموزان دوم و سوم دبستان. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 62(ویژه‌نامه 1)، 113-119.
خسروی، معصومه و عبدالحسین‌‌زاده، عباس. (1394). اختلالات یادگیری، راهبردهایی برای معلمان. سمنان: انشارات دانشگاه سمنان.
خانزاده، حسین؛ ابراهیمی، عباسعلی؛ حسینی، شهربانو؛ خداکرمی، فائزه. (1398). تاثیر آموزش ریاضی از طریق برنامه‌های آموزشی رایانه‌ای بر یادگیری ریاضی و علاقه به ریاضی دانش‌آموزان دیرآموز. توانمند‌سازی کودکان استثنایی، 10(2 )، 149-164.
خوشنودی‌‌فر، زهرا و عباسی، عنایت. (1399). آموزش معلم‌محور. دانشنامه آموزش‌های علمی- کاربردی، 97-101.
 
جویس، بروس؛ ویل، مارشا و کالهون، امیلی. (1388). الگوهای تدریس، 2004 (ترجمۀ محمدرضا بهرنگی). تهران: انتشارات کمال تربیت. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 2004).
جعفرخانی، فاطمه؛ واحدی، مهدی و یزدان‌‌خواه، شبنم. (1401). تاثیر بازی دیجیتال آموزشی بر انگیزش و یادگیری درس ریاضی. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی. مجله فاوری‌‌های آموزشی در یادگیری، دوره 5، شماره 5.
سیف، علی‌اکبر. (1390). رواشناسی پرورشی نوین، روانشناسی یادگیری و آموزش تهران: انتشارات آگاه.
مبینی، محمدتقی. (1380). آموزش ریاضی قبل از دبستان. تهران: انتشارات وابسته به آستان قدس رضوی.
مرادی، رحیم، و ملکی، حسن. (1394). تاثیر بازی‌های آموزشی رایانه‌ای بر انگیزش تحصیلی مفاهیم ریاضی دانش‌آموزان پسر با ناتوانی یادگیری ریاضی. روانشناسی افراد استثنایی، 5(18)، 27-44.
محمودی، مهرنوش. (1395). بررسی تاثیر بازی‌های آموزشی بر نگرش به ریاضی و یادگیری برخی مفاهیم ریاضی در پایه ششم ابتدایی شهر ستان گلپایگان سال 95-94. دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
میرزابیگی، محمدعلی. (1389). بررسی عوامل موثر بر عملکرد تحصیلی یادگیرندگان الکترونیکی در آموزش عالی: ارائه مدل موفقیت براساس دیدگاه یادگیرندگان. مطالعات برنامه درسی، 4(16)، 130-164.
میرمهدی، رضا، صالحی، نعمت‌اله، و داعی الحسین، پری. (1400). اثربخشی آموزش حرکات ترکیبی بر کارکردهای اجرایی و عملکرد ریاضی دانش‌آموزان پسر دارای اختلال ریاضی. پویش درآموزش علوم تربیتی و مشاوره، 7(15)، 124-144.
معلمی، غنیه. (1398). بررسی تأثیر بازی در میزان یادگیری درس ریاضی دوره ابتدائی. پژوهشنامه اورمزد، -(47 (ضمیمه شماره 2))، 84-91.
فیروزشاهی، فائزه، و یافتیان، نرگس. (2020). تحلیل محتوای کتاب ریاضی ششم دبستان براساس سواد ریاضی. دوفصلنامه علمی- ترویجی راهبردهای نوین تربیت معلمان، 6(9)، 87-108.
فضل‌‌خانی، منوچهر.(1386). راهنمای عملی روش‌های فعال و اکتشافی در آموزش. تهران: انتشارات آزمون نوین.
قرایی، نفیسه؛ فتح‌‌آبادی، جلیل.(1399). اثربخشی بازی‌‌درمانی عروسکی بر ارتقای مهارت‌‌های اجتماعی کودکان پیش‌‌دبستانی دچار نشانگان داون. مجله روانشناسی کاربردی: شماره 2 (پیاپی 26).
نعمتی، زهرا. (1388) مقایسه و تحلیل میزان علاقه‌‌مندی دانش‌‌آموزان به درس ریاضی در پایه ابتدایی شهرستان زنجان. اقدام‌پژوهی.
نصرتی، فاطمه، غباری بناب، باقر، وکیلی نژاد، مریم، و کشاورز افشار، حسین. (1395). اثربخشی آموزش مستقیم بر عملکرد ریاضی دانش‌آموزان با اختلال یادگیری خاص. ناتوانی‌های یادگیری، 5(4 (پیاپی 19))، 108-122.
یارمحمدی واصل، مسیب؛ رشید، خسرو؛ بهرامی، فرشته. (1393). آموزش از طریق بازی بر بهبود نگرش ریاضی دانش‌‌آموزان دختر مقطع ابتدایی. روانشناسی مدرسه،3(3)، 122-135.
احدی، حسن، علایی‌فرد، نیوشا، مهرور، عظیم، جمهری، فرهاد، و دولت‌آبادی، شیوا. (1400). مقایسه اثربخشی بازی‌درمانی و قصه درمانی بر افسردگی و اضطراب جدایی کودکان مبتلا به سرطان خون. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 64(4 )، 3796-3808.
علیزاده، حمید، غلامی، مرضیه، رضایی، سعید، و اصغری نکاح، سیدمحسن. (1400). بازی‌درمانی آدلری: ماهیت و کاربرد. مطالعات ناتوانی، 11(1 (پیاپی 19) ).
علیزاده، حمید، ایمانی، معصومه، کاظمی، فرنگیس، و غباری بناب، باقر. (1396). آموزش مستقیم: مداخله‌ای رفتاری برای افزایش حافظه کاری و خودکاری در دانش‌آموزان با اختلال یادگیری ریاضی. مطالعات ناتوانی، 7(13)، 10-1.
هالاهان، دانیل پی؛ کافمن، جیمز. ام و پولین، پیچ سی. (1393). یادگیرندگان استثنایی. ترجمه ی علی مشهدی، سعید تیموری ونادر باقری. مشهد: به نشر آستان قدس رضوی.
 
References
Arthur, Y. D., Kofi Dogbe, C. S., & Asiedu-Addo, S. K. (2022). Enhancing Performance in Mathematics Through Motivation, Peer Assisted Learning, And Teaching Quality: The Mediating Role of Student Interest. EURASIA Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 18(2), em2072. ISSN:1305-8223
Boyd Webb, N. (2019). Social work practice with children (4th ed.). New York, NY: Guilford Press.
Bursuck, W.D., & Damer, M. (2007). Reading instruction for students who are at risk or have disabilities. Boston, MA: Pearson/Allyn & Bacon.
Clark, C. (2006). Therapeutic advantages of play. Mahwah,Nj; Lawrence Erlbaum.
Coyne, M.D., Kame’enui, E. J., & Carnine, D. W. (2007). Effective teaching strategies that accommodate diverse learners (3rd ed.). Upper Saddle River, NJ: Pearson Education Inc
 
Doabler, C. T., & Fien, H. (2013). Explicit mathematics instruction: What teachers can do for teaching students with mathematics difficulties? Intervention in School and Clinic, 48, 276–285.
Dub´e, A. K., & Wen, R. (2021). Identification and evaluation of technology trends in K-12 education from 2011 to 2021. Education and Information Technologies.
Kacmaz, k. z., & Dub´e, A.K. (2023). Examining pedagogical approaches and types of mathematics knowledge in educational games: A meta-analysis and critical review. Educational Research Review, 35, 1-15.
Dorobaf, Mahdieh, & Modarresi Saryazdi, Asiyeh S.. (2021). Investigating the effect of mathematics lesson in the manner of storytelling on students' academic achievement motivation. KARAFAN, 17(5 ), 247-259.
 
Geary, D.C.; Hoard, M.K.; Nugent, L. & Bailey, D.H. (2012). Muthematical cognition deficits in children Learning disabilities and persistent Low achievement: A five – year prospeetive study.journal of Educational. 104(1), 206- 223.
Geary, D.C. (2013). Consequences, characteristics and causes of mathematical Learning disabilities and persistent low achievehen. J Dev-Be ha Pediatr. 32(3), 250,253.
Gersten, R., Chard, D. J., Jayanthi, M. J., Baker, S. K., Morphy, P., & Flojo, J. (2009).Mathematics instruction for students with learning disabilities: A meta-analysis of instructional components. Review oƒ Educational Research, 79, 1201–1242.
Geisler, S., & Rolka, K. (2020). “That Wasn’t the Math I Wanted to do!” Students’ Beliefs During the Transition from School to University Mathematics. International Journal of Science and Mathematics Education.
Saadati, F., & Celis, S. (2023). Student motivation in learning mathematics in technical and vocational higher education: Development of an instrument. International Journal of Education in Mathematics, Science, and Technology (IJEMST), 11(1), 156-178.
Stein, M., Carnine, D., & Dixon, R. (l998). Direct Instruction: Integrating curriculum design and effective teaching practice. Intervention in School and Clinic, 33(4), 227-335.
Strickland, T.K., Maccini, P. (2010). Strategies for teaching algebra to students with learning disabilities. Focus on Exceptional Children, 34, 1-15.
Surur, A. M. (2022). Application of monopoly media to improve readiness for class VI students in facing the national examination of mathematics learning. International Journal of Pedagogical Development and Lifelong Learning, 4(1), ep2201.
Wong, T. & Tang, J. (2015). Identification of children with mathematics learning disabilities (MLD) using Latent class growth analysis. Res Dev Disabil. 35(11), 2906-20.